21st century skills

(Door Judith) De laatste jaren wordt er in het onderwijs veel gesproken over 21st century skills. Vaak denken we dat we hiermee bezig zijn wanneer we de leerlingen dingen op de computer laten verwerken. Is dit echter echt wel zo en waarom al die aandacht voor 21st century skills?

Om je aan het denken te zetten

In (ongeveer) 2032 beginnen de kleuters van vandaag met werken. Zij gaan in (ongeveer) 2075 met pensioen. Waar leiden wij ze voor op? Welke beroepen zijn er dan en welke beroepen zijn verdwenen?

Ken jij het bankgiroboekje, de telefooncel, de fax en het stratenboek nog? Vast wel, maar wat doe je hier nu zelf nog mee?

Kennisnet en het SLO hebben de 21ste eeuwse vaardigheden als volgt vorm gegeven

21st century skills

Wat valt onder welke term?

Creativiteit: het vermogen om nieuwe ideeën, benaderingen, oplossingsstrategieën en inzichten buiten de gebaande paden te maken en verfijnen. Hier kun je bijvoorbeeld aan werken met vakken als techniek en handvaardigheid, maar ook met bijvoorbeeld rekenen.

Kritisch denken: het vermogen om zelf een eigen visie of onderbouwde mening te formuleren. Hier kun je met veel verschillende vakken aan werken. In de bovenbouw kan dit heel goed met debatteren, maar ook bij mondeling taalgebruik, tijdens bijvoorbeeld de kring of taal.

Communiceren: het effectief en efficiënt overbrengen en ontvangen van een boodschap. Hier werken leerkrachten eigenlijk iedere dag aan tijdens allerlei vakken, maar ook tussen de lessen door. Kinderen mogen dingen aan elkaar vertellen of uitleggen. De leerkracht geeft hierbij indien nodig feedback, zodat het kind leert nog effectiever en efficiënter de boodschap over te brengen. Tijdens lessen sociale vaardigheden wordt er ook gewerkt aan duidelijk geven en ontvangen van een boodschap.

Sociale en culturele vaardigheden: in staat zijn om met mensen van verschillende etnische, sociale, organisatorische en politieke achtergrond effectief samen te leren, werken en te leven. Ook dit zit in het leven van alle dag verweven en krijgt extra aandacht tijdens lessen sociale vaardigheden.

Samenwerken: gezamenlijk een doel halen, elkaar aanvullen, inspireren en ondersteunen. Hiervoor zijn coöperatieve werkvormen zeer goed te gebruiken.

Probleemoplossend vermogen: het (h)erkennen dat problemen bestaan en tot een plan van actie kunnen komen om deze op te lossen. Ook dit komt bij veel vakken en meerdere lessen terug.

Zelfregulering: het vermogen om zelfstandig te handelen in afstemming op de taak en de omgeving, rekening houdend met de eigen capaciteit en verantwoordelijkheid nemend voor het eigen handelen. Dit blijft misschien wel één van de moeilijkste opdrachten, maar is dan ook zeker een gebied waar in het onderwijs veel tijd aan wordt besteed. Naast de dagelijkse praktijk komt dit onderdeel ook voor in lessen sociale vaardigheden.

Lees ook: LEREN PROGRAMMEREN MET OSMO CODING

Computational thinking: het procesmatig (her)formuleren van problemen op een zodanige manier dat het mogelijk wordt om met computertechnologie het probleem op te lossen. Dit gebied lijkt, mijns inziens, het verste af te staan van het onderwijs zoals de meeste scholen dit kennen. Dit gebied heeft betrekking op programmeren en vooraf nadenken over stappen. Op internet zijn hier leuke lesideeën over te vinden zoals bijvoorbeeld deze. Ook komen er steeds meer materialen op de markt die hier aan werken zoals Osmo-coding (leuk vanaf de kleuters tot en met groep 8) en de Ozobot.

Bekijk ook: PROGRAMMEREN MET CODEWISE

Informatievaardigheden: het scherp kunnen formuleren en analyseren vanuit bronnen, het op basis hiervan kritisch en systematisch zoeken, selecteren, verwerken en gebruiken van relevante informatie en deze op bruikbaarheid en betrouwbaarheid beoordelen. Leerlingen moeten bij ons op school vanaf groep 5 een werkstuk maken. We proberen de leerlingen dan ook te begeleiden in het kritisch kijken naar bronnen en het gebruiken van meerdere bronnen. Daarnaast bieden ook lessen studievaardigheden en begrijpend lezen hierbij meestal al redelijk veel materiaal. Daarnaast kan de leerkracht hier ook mooie lessen over geven door alleen al eens verschillende kranten van één en dezelfde dag mee te nemen.

Bekijk ook: HOE JE KINDEREN KUNT LEREN PROGRAMMEREN MET SCRATCH

ICT basisvaardigheden: kennis en vaardigheden die nodig zijn om de werking van computers en netwerken te begrijpen, om te kunnen omgaan met verschillende soorten technologieën en om de bediening, de mogelijkheden en de beperkingen van technologie te begrijpen. De meeste kinderen van nu en de toekomst zullen hierin hun ouders en leerkrachten voorbij streven. De ontwikkelingen op ICT gebied gaan hard, deze houden de kinderen allemaal redelijk bij. Daarnaast blijft het belangrijk dat het kind een tekstverwerker kan gebruiken (ik ga er tenminste vanuit dat de sollicitatiebrief voorlopig nog even blijft bestaan).

Bekijk ook: LEREN PROGRAMMEREN BINNEN EEN THEMA

Mediawijsheid: het geheel van kennis en vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld. Ook hierbij zou de tip die ook bij informatievaardigheden staat, namelijk verschillende kranten van één en dezelfde dag, goed kunnen werken. Daarnaast bestaat er bijvoorbeeld de week van de mediawijsheid waarin kinderen van groep 7 en 8 middels het project mediamasters moeten nadenken over alles wat met mediawijsheid te maken heeft.

Bekijk ook: TIPS OM TE WERKEN MET DE BEE-BOT