De levenslessen van meester Kanamori zelf ervaren

Afgelopen woensdag, 5 september, had ik de eer om aanwezig te zijn bij het bezoek van meester Kanamori aan Driebergen. Energie en passie verspreidde deze man door de zaal. In dit blog schrijf ik hoe ik zijn visie wil omzetten naar mijn kleuterklas.

Het bezoek begon buiten waar een Japanse jongerendrumband speelde voor meester Kanamori. Daar stond hij dan, klein van stuk, zoals Japanners zijn. Hij was maar ietsje langer dan ik en dat zegt wat. Netjes in pak, want, zo vertelde hij later, dan zou hij niet opvallen in Nederland. Hij vertelde erna over zijn casual look in de klas. En begreep dat wij Nederlandse onderwijzers die allemaal wel hebben. Meester Kanamori stond te bewegen op de muziek van de drummers en klapte mee, je kon zien dat hij ervan genoot.

Bomvol was de zaal later binnen. Iedereen zat met een bepaalde verwachting in de zaal en wachtte tot meester Kanamori kon beginnen.
En beginnen deed hij, in het Japans. Maar door al zijn bewegingen, hij spreekt beeldend, kon je begrijpen wat hij vertelde.

Vertalen naar de klas 

Dit was voor mij meteen belangrijk om mee te nemen naar mijn klas:
Spreek beeldend, non-verbale communicatie is belangrijker dan de verbale communicatie. Ik wil door mijn gebaren overbrengen wat ik vertel. Ik wil midden in de klas staan, rondlopen, kinderen ademloos laten luisteren, verhalen vertellen. Spreken met mijn lichaam.

En bovenal: een sprankje van de passie van meester Kanamori overbrengen op mijn klas.
Een voorbeeld heb ik deze week meteen toegepast. Ik werkte met Seriant in de klas. Ik wilde de begrippen aanleren aan de kinderen en ze er zelf mee aan de slag laten gaan. Ik vertelde over kabouters die langs waren gekomen in de klas. De vormen waren van hun huizen, maar alles lag door elkaar! Ze wilden graag de staafjes weer gesorteerd hebben, want daarmee konden ze hun huizen neerzetten, het was hun hout. Ze wilden het graag van kort naar lang gesorteerd, zodat ze weer wisten welke stok bij welk huis hoorde. Zo ook met hun deuren (de platte vlakken). De deuren moesten van smal naar breed, zo wisten ze weer welke deur bij welk huisje hoorde. Zo bedacht ik nog wat zaken met de vormen. De begrippen kwamen uitgebreid aan bod en de kinderen wilden maar al te graag aan de slag. Het leverde mooie foto’s op, die ik ‘aan de kabouters kan laten zien’. Ik wil de kabouters nog een brief laten schrijven om de kinderen te bedanken voor het sorteren.

Ik had nog zo’n momentje in de klas.

Ik wil dit soort verhalen met daarin begrippen of andere lessen veel vaker gaan vertellen.

Om kinderen dingen te onderwijzen, is het belangrijk om ze ermee in aanraking te laten komen.

Kanamori sprak over verwondering. De verwondering komt tot stand als je kinderen in aanraking laat komen met de zaken die je ze wilt leren. Ga met de kinderen de natuur in. Laat al je lesmaterialen vallen als je een mooie regenboog ziet en neem je klas mee naar buiten. Haal de natuur je klas in. Je moet er moeite voor doen om als leerkracht die verwondering tot stand te brengen.

Dit is goed te verwezenlijken in de klas. Regelmatig neem ik spullen uit onze tuin mee de klas in. Ik laat zien hoe iets groeit en vertel over de spullen die ik mee neem. Volgens Kanamori erg belangrijk, dus ik wil dit nog meer gaan doen. Ik hoop ook kinderen meer mee naar buiten te kunnen nemen. In de klas ruimte geven om gesprekken aan te gaan over spullen die zij vinden. Ermee aan de slag te gaan, lessen eruit halen, filmpjes over laten zien, etc.

De dag begint met vrijuit spreken.

De kinderen in de klas van meester Kanamori schrijven brieven in het klassendagboek. Ze schrijven wat ze mee maken, over verdrietige en leuke zaken. Ze leren nadenken over het leven. De kinderen vertellen over de dood en wat het met hen doet. Zo komt er een andere dynamiek in de groep.

Voor kleuters lijkt het me wel wat moeilijker om over de dood te praten. Het is bij hen belangrijk om erover te praten als het net gebeurd is. Ze kunnen er wel over vertellen in de kring, andere kinderen kunnen vragen stellen. Mocht het eens gebeuren dat een grootouder of een huisdier overlijdt, kunnen we er een gesprek over houden in de kring. Ik vind het belangrijk om dan over gevoelens te praten. De kinderen zullen dan meer waarde hechten aan het leven en zich gehoord voelen.

Ik wil kinderen uit mijn klas de gelegenheid geven om ‘s morgens te praten in de kring. Ik vind het wel belangrijk om dit kort te doen, omdat de spanningsboog van kleuters nog niet zo lang is. Als ik hoor over belangrijke zaken die hen bezighouden, wil ik ze de ruimte geven om erover te praten. Dat biedt ze veiligheid en de kans voor andere kinderen om mee te leven.

Mensen die al te serieus bezig zijn, worden ingehaald door de kinderen.

Als leerkracht mag je nooit vergeten hoe het was om kind te zijn. Speel mee met je leerlingen. Door spel zie je hoe kinderen spetteren in het leven. Het is heel belangrijk om te spelen in de natuur. Deze spelen zijn om agressie die binnenin de mens zit, om te buigen naar kracht, uitdaging en positiviteit.
Kleuters spelen natuurlijk heel veel buiten. Ze vinden van alles tijdens het spelen. Ik wil hier meer mee doen in de klas. Ze laten vertellen over wat ze vinden. Hun fantasie laten gebruiken. Ze laten vertellen over waar de gevonden spullen vandaan komen. Zo leren ze van wat ze om hen heen vinden. Kleuters zien verwondering in kleine dingen, die voor ons alledaags zijn. Ik wil ze die verwondering laten vasthouden en zelfs uitbreiden.

Ik wil ook meer met ze mee spelen. Ze zelf spelen laten verzinnen, waar ik aan deel neem. Maar ook bewegingspelletjes samen met ze doen. Gecontroleerd laten stoeien bijvoorbeeld, voor jongens erg belangrijk. Ze ervaren plezier en zullen meer samen kunnen werken met elkaar.

Je hart is nooit vol.

Laat de kinderen in je hart leven. Heb empathie. Vriendschap is heel belangrijk voor Kanamori. Al deze uitspraken zijn open deuren, maar uiterst belangrijk in onderwijsland. Ik wil een veilige, fijne sfeer in de klas waar kinderen zichzelf kunnen zijn en vriendschap ervaren. Dit wil ik benadrukken in mijn lessen. Ik wil de kinderen leren hoe je op een fijne manier met elkaar om gaat. Hoe maken we er een fijne klas van? Ik wil dat ook uit de kinderen zelf laten komen. Hen laten vertellen wat zij willen.

Ik wil alle kinderen in de klas ‘zien’. Ook ‘de woorden die ze niet kunnen zeggen’. Ik wil streven naar verbondenheid met elk kind. Lichamelijk contact, bijvoorbeeld een aai over de bol, is daarbij belangrijk. Ik wil elke dag de kinderen oprechte complimenten geven. Ik merk dat je daar zelf ook een fijn gevoel van krijgt, waardoor je ook meer plezier hebt in het lesgeven. Het positieve benadrukken in plaats van het negatieve. Ook de kinderen met wat moeilijker gedrag hebben leuke dingen en zijn goed in bepaalde dingen, benadruk dat!

Ik wil de talenten van de kinderen onderzoeken en hiermee aan de slag gaan. Zo wil ik de kinderen ook zien en hen uitdagen op hun eigen niveau. De positieve punten uit de kinderen halen, ze laten stralen.

Voel dat je leeft en deel dat met de kinderen.

Ervaring, daar draait het allemaal om. Ervaar de natuur met de kinderen, ervaar gevoel, blijdschap, verdriet. Voel zelf dat je leeft, heb plezier in het leven en draag dat uit naar de kinderen.

Ik heb nogal wat wensen naar aanleiding van het bezoek aan Kanamori. Ik zal erin groeien. Ik ga in ieder geval hard mijn best doen om de passie die ik heb voor het vak en het plezier dat ik heb in het leven, over te brengen op mijn leerlingen!