Diversiteit in prentenboeken

Diversiteit en inclusieve prentenboeken

Diversiteit en inclusieve prentenboeken, je ziet het steeds meer. Subtiel, zoals getekende donkere kinderen, het verhaal gaat over diversiteit of het boek gaat over anders zijn. Ik wil mijn kinderen opvoeden met: iedereen is gelijkwaardig en dat begint bij prentenboeken voorlezen. Het is een bomvol blog met goede voorbeelden geworden. 

Met de ontwikkelingen en nieuwsberichten van afgelopen tijd ging ik op zoek naar diversiteit in prentenboeken. Ik mailde uitgevers en ik kreeg een heleboel prentenboeken opgestuurd die ik hier allemaal uitlicht.

Diversiteit en inclusieve prentenboeken

Diversiteit in het verhaal

Laat ik beginnen bij de prentenboeken waar het verhaal over gelijkwaardigheid of andere culturen wordt verteld.

Rosa Parks

Rosa Parks

Van klein tot groots

Rosa Parks is onderdeel van de serie ‘Van klein tot groots’, waarmee kinderen én volwassenen de levensverhalen ontdekken van belangrijke vrouwen uit de wereldgeschiedenis. Elk boek laat zien hoe een klein meisje met een grote droom opgroeide tot een sterke vrouw met grootse ideeën.

Het verhaal van Rosa Parks vertelt over haar gevoel van onrecht en dat ze altijd al bezig was met voor zichzelf op te komen. Ze groeide op tot een burgerrechtenactiviste die met haar moed en waardigheid een beweging op gang bracht die een einde zou maken aan de rassenscheiding. Ze is nooit gestopt met strijden voor gelijke rechten.

Ik las het boek voor aan onze kleuter die het heel onrechtvaardig vond dat ze niet in de bus mocht. Het geeft de verschillen goed weer, je ziet hier nog steeds sporen van in de VS, maar ook hier in Nederland. Het is niet moeilijk geschreven, het onderwerp is wel pittig. Toch vind ik het wel een goed boek om voor te lezen, zodat je het gesprek met het kind erover aan kan gaan.

Bekijk het boek hier

nijntje en nina

nijntje en nina

De penvriendin van nijntje, nina, woont in een heel ver land. Op een dag gaat nijntje met vader en moeder pluis naar het vliegveld om nina op te halen die een tijdje komt logeren. Thuisgekomen kletsen ze honderduit, drinken een kopje thee en gaan dan lekker buiten spelen.

Bekijk het boek hier

nijntje en nina

Het boekje over de kleine vriendjes gaat over het samenspelen van nijntje en nina. Goed voor de beeldvorming, want ze hebben een andere kleur. De twee meiden doen van alles samen en zijn de beste vriendinnen.

Bekijk het boek hier

De grote vijf

De grote vijf

De schrijfster is de winnaar internationale verhalenwedstrijd van Inclusive Works en Clavis Uitgeverij, dus het is ook met de gedachte van diversiteit geschreven. Dani logeert bij opa. In zijn huis hangt een schilderij met vijf wilde dieren. “Dat zijn de grote vijf,’ legt opa uit. “Vijf beroemde dieren uit mijn geboorteland. Ik zal je over elk dier vertellen.’ Het is vrij simpel geschreven, maar dat is juist ook de kracht. Het is ook fijn om uit voorgelezen te worden voor jonge kinderen. Pas vertelt over de dieren en wat ze goed kunnen. Natuurlijk doen opa en Dani de dieren na. Zo leert hij van alles over het geboorteland van zijn opa. Aan het einde van het boek speelt Dani met andere kinderen en ook dan zie je kinderen met een verschillende huidskleur.

Bekijk het boek hier

Duizend-en-één paarse djellaba’s

Duizend-en-één paarse djellaba's

Het boek Duizend-en-één paarse djellaba’s is net nieuw en geschreven door Lisa Boersen en Hasna Elbaamrani. Past heel goed bij Diversiteit in prentenboeken Ze konden putten uit hun eigen ervaring van lange zomers als kind bij familie in Marokko en de Dominicaanse republiek. Het is prachtig rijk geïllustreerd door Annelies van Den Bosch, onze peuterdochter raakte niet uitgekeken.

Esmaa gaat deze zomervakantie met haar ouders, broertjes en zusje op reis, naar familie die in Marokko woont. Allemaal prachtige spullen en lekkere kruiden gaan weer mee terug. Die spullen halen ze op de markt. Maar het is zo druk op de markt! Ze raakt haar moeder kwijt tussen alle vrouwen met paarse djellaba’s. Ze ontmoet een waarzegster, een watermannetje, acrobaten en een aapje. Die helpen Esmaa en haar moeder elkaar weer te vinden. Het is een grappig en spannend verhaal. Ook herkenbaar, want iedereen maakte wel eens het gevoel van iemand kwijtraken mee. Ik ga het zeker voorlezen aan mijn groep na de vakantie die het ook zal herkennen, ook groep 6 kan het vast waarderen.

Bekijk het boek hier

Boeken met donkere kinderen

Prinses Arabella is jarig

Er is een hele serie over Prinses Arabella, het is dan ook het doel van Mylo Freeman om meer diversiteit in prentenboeken te brengen. In dit boek is ze jarig en ze wil een bijzonder cadeau. Zou dit een olifant zijn? Maar of ze het ook krijgt?…

Mylo Freeman is bij ons in de klas geweest. En overal waar ze komt maakt ze een schilderij van Prinses Arabella. Mijn dochter kwam langs in mijn klas en riep meteen “PRINSES!” toen ze het zag. En zo moet het ook zijn, je ziet het mens zelf in plaats van de kleur die hij of zij heeft.

Bekijk het boek hier

Mila wil naar school

Mila

Nog een boek speciaal voor onze dochter, want ze kreeg het bij haar geboorte. Hoe tof is het om een boek te hebben met jouw naam! Het boek heeft een fijn formaat voor peuters en stevige, glanzende bladzijdes, dus kunnen ze het ook zelf vasthouden. Hoewel onze Mila nog niet naar school gaat (wel naar de peuterspeelzaal en kinderdagverblijf), vindt ze het boek heerlijk om te lezen.

Bekijk ook Mila’s vonk

Mila mag voor het eerst naar school, maar haar papa vindt het spannender dan zij. Een boek waar je meerdere kanten mee opkan, want moeder komt helemaal niet voor in het verhaal. Er staat ook in dat ze soms bij papa woont en soms bij mama. Dus ook kinderen van gescheiden ouders kunnen zich erin herkennen.

Bekijk het hier

Milan op het potje

Dit boek heb ik stukgelezen toen onze zoon oefende op het potje. Voor onze dochter kon ik het niet meer vinden, maar Clavis, de uitgever, was zo aardig om het op te sturen. Zo te zien is Milan donker en zijn moeder blank. Meerdere personen komen niet in het verhaal voor. Samen met zijn moeder gaat Milan op zoek naar onderbroeken voor zijn vader. Hij wil dan natuurlijk ook, dus tijd om op het potje te oefenen. Hij oefent en oefent totdat hij het kan en ook onderbroeken mag dragen!

Er zijn nog meer boeken van Milan, zoals De eerste schooldag van Milan, waar Milan het enige donkere jongetje lijkt te zijn. Milan bestaat dus al een tijdje als diversiteit in prentenboeken. Maar ook Milan wordt grote broer die we kochten toen ik zwanger was van onze dochter. Hier zie je een donkere vader. En wat ik ook fijn vond om te zien: de baby drinkt melk uit de borst, dat zie je ook niet vaak in boeken.

Bekijk het hier

Heb jij misschien olifant gezien?

Dit boek heb ik al tig keer voorgelezen aan onze zoon. En hoewel hij nu al zes jaar is, vindt hij nog steeds leuk om uit voorgelezen te worden. Hoewel ik zelf het boek meer geschikt vindt voor peuters door de eenvoud. Als je het boek openslaat is de diversiteit direct zichtbaar. Er hangen foto’s van de familie van het jongetje aan de muur. Zijn vader is blank, zijn moeder donker. Het boek zelf gaat daar overigens niet over, de olifant die zich wil verstoppen in huis staat centraal, erg grappig.

Bekijk het boek hier

Kapitein Koen en de Piraten

Weer een boek van de illustrator van Wij gaan op berenjacht! Daarom spreekt het me meteen aan. De auteur is een andere, Peter Bentley. Koen en zijn vriendjes beleven een avontuur op zee. Ze bouwen een boot van zand en kiezen het ruime sop, op zoek naar een schat. Geen piraat of storm zal hen weerhouden van hun doel! Of… toch? Het boek draait om Koen en zijn vriendjes. Maar het zouden ook de broertjes van hem kunnen zijn. De dag eindigt namelijk met papa en mama. Het donkere jongetje kan een broer zijn van Koen, maar ook een vriendje, dat is niet helemaal duidelijk.

Het grappig is dat ik het wel in stijl vind van Wij gaan op berenjacht, want het gaat volledig om de fantasie van de drie jongens. En het boek is op rijm! Ik zou het wel mooier hebben gevonden als juist het donkere jongetje de kapitein was, zodat kinderen zich goed kunnen verplaatsen in de heldenrol. Het is een serie, want er was ook al het boek Koning Koen en de Draak waarin de drie jongens net wat jonger zijn, leuk om te zien!

Bekijk het boek hier

Kleine dansers – De balletvoorstelling

Onze dochter vindt dit boek helemaal geweldig, ze houdt erg van dansen! Heel duidelijk staan er verschillende kinderen in het boek centraal, ook een jongen danst mee, fijn om te zien. Rosa en haar vier vrienden oefenen hun sprongen en pirouettes om de dans perfect te maken!
Voor Rosa voelt het alsof al haar harde werk voor niets is geweest als ze een teleurstellende rol krijgt. Maar haar vrienden helpen haar om in te zien dat deze kleine rol erg belangrijk is.
Rosa voelt zich uiteindelijk net zo mooi als een vlinder, en misschien zelfs nog specialer…

Rosa is een blank meisje en vindt ballet best moeilijk, ze heeft dan ook nog niet zo lang les. Alle andere meiden zijn heel goed en daar leert ze veel van. Hier is iedereen dus duidelijk gelijkwaardig.

Bekijk het boek hier

Verhalen over anders zijn, diversiteit in prentenboeken

Samen hier

Samen hier

Het boek Samen hier schreef en illustreerde Oliver Jeffers voor zijn zoon om hem de wereld te laten zien. Het verhaal gaat over de wereld waarin we leven en wonen, het land, de zee, maar ook dat er allerlei mensen zijn die er anders uitzien, maar dat we allemaal mensen zijn. Verder gaat het boek ook over dieren en dat je lief voor ze moet zijn, dat we goed voor de aarde moeten zorgen, maar ook voor elkaar. Ik vind het boek geschikt vanaf ongeveer 6 jaar, de achterliggende gedachte van de tekst is soms best moeilijk om te begrijpen.

Oliver Jeffers

Bekijk het boek hier

Allemaal vriendjes

Allemaal vriendjes

Allemaal vriendjes werd speciaal gemaakt voor Kinderboekenweek 2018 waarin vriendschap centraal stond. Ik vond het toen al een fijn boek, maar nu is het onmisbaar in de boekenkast (in de klas). Bij de voorkant is de diversiteit al heel goed zichtbaar. Het gaat niet per se over diversiteit, maar het komt wel heel duidelijk in de illustraties terug én het gaat over vriendjes maken in het algemeen, het maakt niet uit met wie.

Er staan namelijk zoveel verschillende kinderen centraal. De versjes zijn duidelijk en fijn voor jonge kinderen en de illustraties zijn van de geweldige Mark Janssen. Het boek staat zelf op Kobo plus.

Ik lees in de reviews ook commentaar, maar ik vind juist dat boeken ook mogen schuren. Daar kun je het gesprek over aangaan. Want waarom zou een jongen een zakje snoepjes meenemen om vriendjes te “kopen”? Het gebeurt. Dus bespreek met de kinderen wat de jongen ook kan doen om vrienden te krijgen en wat ze zelf kunnen doen als ze zien dat er iemand wordt buitengesloten.

Bekijk het boek hier

Kikker en de vreemdeling

Een van de bekendste boeken over diversiteit in prentenboeken, anders zijn en dat het juist mooi is: Kikker en de vreemdeling. Ik lees dit boek vaak voor in mijn nieuwkomersklas, omdat dit verhaal daar precies over gaat. Op een dag komt een vreemdeling in het bos wonen. Rat. Eend waarschuwt dat ratten dieven zijn. Ze zijn lui, brutaal en werken niet. Dat weet toch iedereen! En Varkentje zegt dat ratten niet in het bos thuishoren. Precies wat je ook in de “echte” wereld kan horen! Maar rat blijkt juist de held in het verhaal, meerdere keren!

Een boek voor alle leeftijden, je kunt het blijven voorlezen, ook juist aan oudere kinderen. Die snappen de gelaagdheid van het boek beter. Kikker blijft altijd boeien!

Bekijk het boek hier

De koffer

De illustraties op de voorkant trekt meteen vind ik. ‘De koffer’ is een bijzonder prentenboek dat aan het denken zet over vreemdelingen en vluchtelingen. Op een dag verschijnt er een vreemd dier dat heel moe is, met slechts een koffer. Iedereen barst van de vragen. Wat komt hij doen? Waar komt hij vandaan? En: wat zit er toch in die mysterieuze koffer? Een verhaal over hoe we omgaan met mensen in nood. Iets wat van alle tijden is, ook juist nu nog. Het laat zien dat we vaak eerst argwanend zijn naar nieuwe mensen, maar als we iemand beter leren kennen, er juist steeds meer waardering voor krijgen.

Ik kreeg het boek net te laat om voor te lezen aan mijn klas, het werd al vakantie. Maar ik denk dat mijn toekomstige groep 6 het ook kan waarderen. Hier zitten kinderen in die het verhaal kunnen herkennen. Ik denk dat ik mezelf voor ga stellen met het boek aan het begin van het jaar. Dat ik laat zien dat ik erg van boeken houd, dat ik de kracht van boeken zie en wat het voor je kan betekenen. En dat de kinderen altijd bij me mogen komen met hun verhaal. Juist ook fijn voor de kinderen die de taal niet zo beheersen, het is makkelijk geschreven, dus snel te begrijpen.

Bekijk het hier

De muur in het midden van het boek

De laatste in de rij boeken, maar zeker niet de minste! Er staat een muur in het midden van dit boek.
Gelukkig maar. De muur beschermt deze kant van het boek… tegen de andere kant van het boek.
O ja?

Actueel onderwerp met een knipoog. Waartegen beschermt een muur eigenlijk? Zeker actueel als je het nieuws van de VS in de gaten houdt.

Het boek is enorm sterk door zijn eenvoud. De illustraties vertellen het verhaal. Daar moest ik onze kleuter ook echt op wijzen, want de tekst is heel eenvoudig. In het begin lijkt het inderdaad ook echt alsof de ridder beschermt moet worden door de muur, er zijn allemaal gevaarlijke dieren! Ook grappig overigens dat er staat dat de muur het boek beschermt. De “goede” kant blijkt helemaal niet veilig, de andere kant juist wel!

De illustraties zijn heel eenvoudig, maar enorm grappig! Echt een boek om verder over in gesprek te gaan en de kinderen het verhaal te laten vertellen.

Bekijk het boek hier

Bekijk ook Paarse vrijdag op school. 

Er staan affiliate links in dit blog.