(Door Judith) Executieve functies, er wordt de laatste tijd veel over geschreven en gesproken. In een vorige blog is uitgelegd wat executieve functies zijn en zijn het werkgeheugen en planning en priorisering besproken. In dit blog bespreek ik organisatie. Wat is de executieve functie organisatie en hoe kun je deze functie versterken?
Wat houdt de executieve functie organisatie in?
Organisatie is het vermogen om systemen te ontwikkelen en onderhouden om op de hoogte te blijven van informatie en benodigde materialen. Voor volwassenen is het wel duidelijk dat een opgeruimde en georganiseerde werkplek ons efficiënter maakt, omdat we geen tijd kwijt zijn met opzoeken of opruimen. Toch betekent dit niet dat volwassenen geen problemen hebben met deze executieve functie….
Lees ook: planning en priorisering
Leerlingen die problemen hebben met deze executieve functie hebben bijvoorbeeld de volgende problemen:
- huiswerk (regelmatig) vergeten
- gymspullen (regelmatig) vergeten
- lunch en/of pauzehap (regelmatig) vergeten
- zijn hun potlood/pen/liniaal of schrift kwijt
- hebben een rommel in hun lade
- schrijven hun schoolwerk op verschillende bladzijden
- raken het overzicht vlug kwijt.
Lees ook: Wat zijn executieve functies eigenlijk?
Hoe kun je deze executieve functie versterken?
We kunnen kinderen helpen om deze functie te ontwikkelen door al vroeg te helpen om organisatievaardigheden te ontwikkelen. Dit begint bij de ouders, zij kunnen hun kinderen helpen door hen middelen te geven waarmee ze hun slaapkamer kunnen organiseren. Denk hierbij aan opruimplekken voor speelgoed en een boekenkast. In het begin help je het kind door vooral samen aan de slag te gaan, maar gaandeweg draag je steeds meer verantwoordelijkheid aan het kind over.
Op school werkt het ook zo. Zorg dat duidelijk is waar de materialen liggen die leerlingen mogen pakken. Bij lagere groepen kun je een foto maken van hoe het materiaal moet liggen, als een voorbeeld dat de leerling kan gebruiken om de materialen weer netjes op te ruimen. Ook helpt het op met pictogrammen, stickers, kleurcodes of termen te werken op de opruimplekken van materialen. Als leerkracht houdt je iedere dag toezicht op te kijken of het kind het systeem goed toepast. Op die manier leer je de leerlingen aan hoe ze hun schoolomgeving goed kunnen organiseren. Wanneer je hier in het begin van het schooljaar tijd en energie in stopt, kun je er na een aantal maanden veel profijt van hebben omdat de leerlingen de dingen dan zelf regelen.
Het is belangrijk dat je één systeem bedenkt en toepast. Wanneer je iedere keer een ander systeem gebruikt, is dit voor de kinderen erg verwarrend en zullen ze moeite blijven hebben met organiseren.
Daarnaast helpt het ook wanneer de leerkracht schema’s maakt zoals een aanpak schema, een soort checklist die kinderen helpt om de zaken op orde te krijgen:
- jas aan de kapstok
- tas aan de kapstok
- pauzehap op het aanrecht
- lunch in de koelkast
- huiswerk ingeleverd
- Snappet gepakt
- stil lezen
Ook is het maken van een visuele dagplanning erg belangrijk. Hierop staan niet alleen de vakken die de leerlingen die dag gaan doen, maar ook de opdrachten die ze moeten maken en de doelen van deze lessen.
Lees ook: werkgeheugen
- Executieve functies: wat zijn het eigenlijk?
- respons inibitie
- organisatie
- planning en priorisering
Wat doe jij om jouw kind(eren) of leerlingen te helpen om de vaardigheid organiseren te versterken?
Uitgelichte foto: Shutterstock