Executieve functie flexibiliteit door Judith. In iedere klas zitten wel één of meerdere leerlingen die problemen hebben met het schakelen tussen verschillende taken of lessen. Vaak zijn dit leerlingen die problemen hebben met de executieve functie flexibiliteit. Welke problemen hebben deze leerlingen precies en hoe kun je deze leerlingen op school helpen?
Flexibiliteit: Executieve functies
Executieve functies
Onze executieve functies maken het mogelijk om efficiënt en effectief te werken. Dit doen ze door onze emoties te reguleren en ons gedrag te monitoren. Er zijn twee verschillende soorten executieve functies. De eerste soort zijn denkvaardigheden die ons helpen een doel te bepalen en te bepalen. Daarbij bepalen ze ook hoe dit doel gehaald kan worden.
In vorige blogs zijn er al meerdere executieve functies beschreven, de denkvaardigheden:
Vervolgens zijn er echter ook andere executieve functies nodig. Deze executieve functies helpen ons om het gedrag te sturen of aan te passen. Hierover verschenen de volgende blogs:
Flexibiliteit
Flexibiliteit is een vaardigheid die je nodig hebt om je gedrag te sturen. Deze executieve functie zorgt ervoor dat je plannen kunt herzien wanneer er problemen of tegenslagen zijn. Flexibiliteit is belangrijk om plannen te herzien er een fout wordt gemaakt. Tenslotte is flexibiliteit ook belangrijk wanneer er nieuwe informatie beschikbaar is waaruit blijkt dat iets anders moet.
Een leerling met goede flexibiliteit kan wisselen tussen verschillende activiteiten, zonder dat hij of zij zenuwachtig wordt. Ook kan deze leerling zich zonder problemen aanpassen aan veranderingen in de planning of in een deadline. Een flexibele leerling kan ook de al bekende regels toepassen in verschillende nieuwe situaties.
Ondersteunen van leerlingen met problemen in de flexibiliteit en de flexibiliteit trainen
1. Help bij het herkennen
Een leerling die problemen heeft met de flexibiliteit heeft er baat bij om te begrijpen wat flexibiliteit en inflexibiliteit is. Het is belangrijk dat de leerling gaat beseffen dat er soms meerdere goede antwoorden of manieren zijn.
2. Leer met emoties om te gaan
Een leerling met problemen met flexibiliteit heeft er baat bij om strategieën te leren om met zijn of haar emoties om te gaan. Dit kan aangeleerd worden door rollenspellen te spelen waarin de leerling deze strategieën moet toepassen. Hiermee kun je de leerling leren de situatie te accepteren.
3. Houd routines aan
Ook kan het helpen door zelf de routines aan te houden. Een dagritme dat zichtbaar in de klas hangt is voor deze leerlingen erg plezierig. Het is wel belangrijk om dit dagritme dan ook te volgen en niet twee vakken te wisselen. Dit zorgt voor veel onrust bij de leerling. Wanneer je iets toch wilt of moet veranderen, helpt het wanneer je de verandering tijdig aangeeft en de leerling hier als het ware op voorbereid.
4. Hang regels zichtbaar op
Zichtbare regels in de groep zijn voor deze leerlingen ook erg fijn. Deze geven duidelijkheid en houvast.
5. Verander niet teveel en te snel
Daarnaast is het goed om te beseffen dat het voor deze leerlingen erg vervelend is wanneer er meerdere dingen tegelijk veranderen. Leerkrachten zijn vaak geneigd om rond vakanties flink op te ruimen (heerlijk!), schoon te maken en soms zelfs materialen een ander plekje te geven. Tegelijkertijd veranderen ze ook de plekjes van alle leerlingen in de groep. Voor deze leerlingen is dit enorm vervelend. Het helpt al als je, als leerkracht (of ouder) dit bedenkt wanneer je deze veranderingen doorvoert. Besef is immers het belangrijkste. Je kunt de leerling er dan op voorbereiden, of misschien één verandering per maand doorvoeren.
Lees hier meer over executieve functies.
Afbeelding van Africa Studio/Shutterstock