Zodra ik enkele woordjes kon schrijven, wilde ik meteen een boek maken. Gelukkig had ik een opa die van boekbinden wist. Hij verzamelde mijn tekeningen en verhalen en maakte er een echte kaft omheen.
Helaas zijn boekbindende opa’s op het moment bijna uitgestorven. Maar gelukkig zijn daar ook alternatieven voor in de plaats gekomen.
De boekbinders van tegenwoordig heten Albelli, Vistaprint en Hema Fotoservice. Niet alleen leuk voor fotoboeken, maar ook voor je eigen encyclopedie, prentenboek, jaarboek, stripboek of klassenboek.
1. Maak je eigen encyclopedie
Is je kind gek op auto’s, dieren of kastelen? Laat hem of haar er een encyclopedie over maken, een bloemlezing van foto’s of tekeningen. Mijn eerste boek was een dierenencyclopedie. Ik tekende alle dieren die ik kende en schreef erbij wat ik erover wist, zeg maar een vroege versie van De grootste, de gevaarlijkste.
Een paar tips:
- Als je tekeningen maakt, gebruik dan een formaat papier dat onder de scanner past.
- Laat je kind de bijbehorende tekst op een apart papier schrijven, zodat je die later kunt overtypen in het boek. Drukletters zijn immers een stuk indrukwekkender en geven het boek meer cachet.
- Verzamel informatie in de bieb of ga samen een deskundige interviewen. Dat doen echte schrijvers ook.
- Help je kind desnoods met vragen op weg. Het niveau hangt natuurlijk af van de leeftijd. Jonge kinderen zijn geïnteresseerd in extremen: Grootste, gevaarlijkste, kleinste, gekste, mooiste, langste, hoogste, snelste, etc. Wat oudere kinderen kunnen misschien al overweg met de vijf journalistieke basisvragen: Wie? Wat? Waar? Wanneer? en Waarom? Stel ze bij ieder onderwerp dat je behandelt.
- Plaats de naam van je kind op de voorkant en zet op de achterkant een foto met daarbij een korte biografie. Helemaal echt.
2. Schrijf en illustreer je eigen prentenboek
Verzinnen jullie wel eens samen een verhaaltje? Dan is het misschien leuk van dit verhaal een prentenboek te maken. Je kunt dit ook prima doen met kleuters, die zelf nog niet kunnen schrijven. Jij schrijft het verhaal en zij maken de illustraties. Hoe je een verhaal voor een prentenboek schrijft, lees je in dit blog. En in dit blog lees je hoe snel op leuke ideeën komt.
3. Vereeuwig herinneringen in een jaarboek
Bundel de hoogtepunten van een jaar in een uniek boek. Laat je kind over de bijzondere dagen van het jaar (Kerst, Sinterklaas, Pasen, vader- en moederdag, verjaardagen, vakanties en logeerpartijen) een stukje schrijven. Maak foto’s en verzamel bewijsmateriaal, zoals toegangskaartjes, ansichtkaarten, landkaarten en snoeppapiertjes. Laat je kind tekeningen maken of misschien een gedichtje.
Scan alles in en maak hiervan een prachtig jaarboek. Je kunt de verjaardag als start- en einddatum nemen, of oud & nieuw. Een leuke manier om het jaar met je kinderen af te sluiten.
Op dezelfde manier kan je natuurlijk ook een vakantieboek maken — zeg maar de moderne variant van het plakboek. In plaats van de suikerzakjes, snoeppapiertjes, folders en landkaartjes in te plakken, scan je ze nu gewoon in. Vul ze aan met dagboekfragmenten, weerkaarten, foto’s, zelfgemaakte puzzels, rebussen en cartoons.
4. Maak je eigen stripboek
Voor kinderen vanaf een jaar of 7 is het leuk om een stripboek te maken. Dit kan een lang verhaal zijn, van 20 pagina’s. Maar het kunnen ook allemaal korte stripjes zijn. Het kan een fantasieverhaal zijn, maar ook een dagboek in stripvorm. Stripboeken hebben meestal vier rijen. De breedte van de vakjes varieert. Natuurlijk kan je vakjes ook samenvoegen om grotere scènes weer te geven.
- Tip: Albelli biedt leuke clipart, zoals deze gave stripletters.
- En met strakke tekstballonnen wordt het helemaal echt.
5. Maak een klassenboek
Juffen en meesters kunnen een schrijfopdracht nog leuker maken door de verhalen te bundelen in een gezamenlijk boek. Zomaar een paar ideeën.
- Laat ieder kind een kort verhaal schrijven. Het kan leuk zijn de kinderen te vragen het verhaal van een ander kind te illustreren. Klopt het beeld dat de ander bij jouw verhaal heeft met het beeld dat je zelf had? En als het anders is, is dat dan erg?
- Laat de kinderen een biografie schrijven over een klasgenoot. Ze mogen er natuurlijk een mooie tekening bij maken. Waar is die ander geboren? Wat vindt hij leuk? Waar heeft hij een hekel aan? Een boek vol persoonlijke portretten.
- Kies een onderwerp en laat kinderen in groepjes een deel van het onderwerp uitwerken. Bijvoorbeeld werelddelen, klimaten, dieren, beroepen, etc.
- Laat ze een estafette-verhaal schrijven. Een van de kinderen begint een verhaal. Het volgende kind schrijft eraan verder. Op die manier laat je het de hele klas rondgaan. Als het verhaal af is maken de kinderen bij hun eigen deel een illustratie.
Er zijn ongetwijfeld nog veel andere ideeën voor zelfmaakboeken te bedenken. Voor boeken in de klas kan je eventueel ook bij een Print On Demand uitgever aankloppen. Ouders kunnen dan vrij eenvoudig een exemplaar nabestellen. Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen. En eventuele aanvullingen hoor ik graag. Veel succes!
Jozua Douglas
Jozua Douglas is kinderboekenschrijver van beroep. Hij schreef het prentenboek ‘De kusjeskrokodil’ en een aantal boeken in de ‘Willewete’ serie. Zijn laatste boek is ‘De verschrikkelijke badmeester’, een roman voor kinderen van 9 tot en met 12 jaar.
De verschrikkelijke badmeester staat op de tiplijst van de Nederlandse kinderjury. Je kunt op de website van Jozua Douglas kaarten bestellen voor je klas van het boek.