Door Kelly. Groep 7 staat vaak bekend als een didactisch zwaar leerjaar voor kinderen. Heb je volgend schooljaar voor het eerst groep 7 of kan je als leerkracht wel wat tips gebruiken? In dit blog geef ik je tips om op het gebied van didactiek goed voorbereid te zijn op dit leerjaar.
Groep 7 een didactisch zwaar jaar: tips
Groep 7 staat bij velen bekend om een didactisch zwaar jaar. In ieder leerjaar krijgen de kinderen nieuwe lesstof, maar in groep 7 is dit enorm veel op verschillende gebieden. Kinderen ervaren dit vaak ook zo. Wanneer kinderen in groep 6 moeite hebben gehad met de lesstof, zie je dat zij in groep 7 (nog meer) gefrustreerd kunnen raken door het vele (nieuwe) lesaanbod. Dit heeft vaak te maken met inzicht. Waar kinderen in groep 5 of groep 6 de lesstof nog konden bijbenen, is inzicht in groep 7 belangrijker dan ooit.
Schrik dan ook niet als de resultaten begin groep 7 wat dalen ten opzichte van het vorige leerjaar. Het is belangrijk dat je begrip toont voor kinderen waarbij het echt te veel wordt. Wat niet meteen betekent dat je de leerdoelen bijstelt. Probeer kinderen zo lang mogelijk met de gestelde doelen mee te laten doen en bereid je didactisch goed voor op dit leerjaar. Hieronder geef ik je graag wat tips om je als leerkracht van groep 7 voor te bereiden.
Algemene tips
Jaarplanning
Begin het schooljaar met het maken van een goede jaarplanning. Hierdoor bewaar je overzicht in de lesstof en de lesplanning en weet je in welk tempo je moet plannen of werken. Klik hier voor een voorbeeld jaarplanning die wij gebruiken.
Herhalen
Een tip die ik vaak voorbij zie komen, is herhalen. Neem genoeg tijd om terug te pakken op leerdoelen van voorgaande jaren om vervolgens stappen vooruit te kunnen maken. Vaak willen we als leerkracht nieuwe lesstof aanbieden, maar die nieuwe lesstof heeft een bepaalde fundering nodig. Om te zorgen dat oude leerdoelen blijven hangen, is het nodig om deze zo nu en dan te herhalen. Zo leren kinderen de tafelsommen in groep 4 en 5. Maar herhaal je dit niet in groep 6 en 7? Dan kan je de grotere deelsommen in groep 7 wel vergeten. Herhaling hoeft niet altijd tijdens je les, denk ook eens aan herhaling in het huiswerk of tijdens het zelfstandig werken.
Strategieschrift
Geef elk kind een schrift wat gaan dienen als strategieschrift. Iedere keer wanneer kinderen een bepaalde nieuwe strategie aangeboden krijgen, schrijven ze dit op in dit schrift. Voorin het schrift schrijven ze bijvoorbeeld allerlei rekenstrategieën. Cijferend vermenigvuldigen, staartdelingen, een breuk omzetten in een kommagetal, verhoudingstabellen etc. Daarbij schrijven de kinderen steeds op waar ze op moeten letten met een voorbeeld som. Achterin het schrift kunnen ze dan de taal- en spellingstrategieën opschrijven. Vooral van het noteren van de woordsoorten en zinsdelen gaan kinderen profiteren. Elke keer een voorbeeldzin hoe je een bepaald zinsdeel vindt, waarbij je het zinsdeel of woordsoort in de voorbeeldzin een bepaald kleurtje geeft. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat kinderen dit schrift bij toetsen gebruiken. Het dient puur als geheugensteuntje.
Zelf laten nakijken
Laat kinderen regelmatig hun werk zelf nakijken. Niet omdat dit gemakkelijk is voor jou als leerkracht, maar om de kinderen inzicht te geven in hoe ze hun werk gemaakt hebben. Het is daarbij belangrijk dat kinderen dit kritisch doen en willen leren van hun fouten. Ik benoem regelmatig dat fouten maken niet erg is, als je er maar iets van leert. Daarbij stel ik ook een consequentie wanneer ik achteraf ontdek dat er niet goed is nagekeken.
Eerder schreef ik al een blog over vijf manieren voor nakijken in de klas.
Nevenactiviteiten
Bij ons op school worden er in groep 7 veel nevenactiviteiten aangeboden, naast het reguliere lesprogramma. Denk bijvoorbeeld aan de kinderpostzegelactie, nationale schoonmaakactie, theoretisch en praktisch verkeersexamen en typecursus. Ik adviseer je om kritisch te kijken naar al deze nevenactiviteiten en je te bedenken of dit allemaal nodig is in dit leerjaar. Welke nevenactiviteiten vinden jullie als school waardevol en welke nevenactiviteiten zou je best kunnen laten vallen (om meer tijd over te houden voor het reguliere lesprogramma)?
Vakspecifieke tips
Werkwoordspelling
Naast de gewone spellingscategorieën wordt er in groep 7 veel aandacht besteed aan werkwoordspelling. Het is belangrijk dat je dit stap voor stap aanbiedt en dat je hier niet te snel in gaat. Ik raad je aan om een goede opbouw te hanteren en de kinderen een werkwoordschema aan te bieden. Verlang iedere les werkwoordspelling dat de kinderen dit werkwoordschema erbij pakken en gebruiken. Een voorbeeld van zo’n werkwoordschema vind je hier.
Automatiseren
Besteed in groep 7 nog steeds aandacht aan automatiseren. Dat kinderen een tafelsom kunnen uitrekenen of na een tijdje de persoonsvorm uit een zin kunnen halen, wil niet zeggen dat ze dit geautomatiseerd hebben. Deze basiskennis moet eigenlijk in no-time opkomen wanneer je dit oproept. Dan pas is het geautomatiseerd. Hebben kinderen deze kennis niet geautomatiseerd? Dan zal veel lesstof meer tijd vergen. Automatiseren blijft dus belangrijk.
Som van de dag
Wat je veel ziet, is dat leerlingen de methodegebonden rekentoetsen nog wel redelijk maken in groep 7, maar door de mand vallen bij de Cito-toetsen. Cito toetst veel begrip en inzicht. Dit kan je bijvoorbeeld oefenen met een som van de dag. Iedere ochtend start je de rekenles met een som van de dag, waarbij een bepaalde strategie besproken wordt. In groep 7 zijn het vaak sommen waarbij de leerlingen meerdere handelingen moeten voltooien om tot het antwoord te komen. Door dit iedere les een keer te oefenen, raken de kinderen hier meer bekend mee en zullen ze beter weten wat van hen wordt verwacht.
Metriek stelsel
Het metriek stelsel komt ook regelmatig terug bij het rekenen in groep 7. Op internet zijn genoeg voorbeelden van afbeeldingen van het metriek stelsel te vinden. Zorg dat de kinderen een overzicht hebben van de lengte-, gewichts- en inhoudsmaten. Pak een zo simpel mogelijk overzicht of één met referentiematen. Eén waarvan de aandacht puur op het berekenen van de juiste maat ligt en zo weinig mogelijk afleidt. Bepaalde maten uit het metriek stelsel worden in de middenbouw al aangeboden. Het is belangrijk dat ze niet alleen op formeel niveau worden aangeleerd, maar dat kinderen ook een beeld hebben bij hoeveel dat dan precies is. Wanneer kinderen in groep 7 dit beeld niet hebben, is het belangrijk om daar te beginnen alvorens je formeel gaat rekenen met maten.
Als laatste zou ik je mee willen geven om, naast het volle didactische programma, ook af en toe tijd te besteden aan ontspanning en beweging. Anders is het natuurlijk niet vol te houden voor de kinderen. Dit hoeft niet lang of uitgebreid, maar juist een afwisseling hierin zorgt ervoor dat kinderen het volhouden. Tussen de lessen door de kinderen drie minuten rustig te laten rommelen of bewegend leren inzetten tijdens de les doet al wonderen. Veel succes komend schooljaar wanneer je aan de slag gaat in groep 7!
Heb je zelf nog tips voor groep 7? Deel ze dan in de reacties hieronder.