Groepsoverstijgend rekenen: waarom en hoe?

Groepsoverstijgend rekenen: waarom en hoe?

Door Kelly. Sinds vorig schooljaar wordt er bij ons op school groepsoverstijgend gerekend in de bovenbouw. Waarom je voor groepsoverstijgend rekenen kan kiezen en hoe je dit dan kan vormgeven, lees je in deze blog.

Wat is groepsoverstijgend rekenen?

Groepsoverstijgend rekenen houdt in dat leerlingen binnen hetzelfde leerjaar worden gemixt en rekeninstructie krijgen van één van de groepsleerkrachten van het betreffende leerjaar. Op basis van het rekenniveau van leerlingen wordt er een verdeling gemaakt. Het wordt ook wel eens groepsdoorbrekend rekenen genoemd.

Waarom groepsoverstijgend reken?

In iedere groep heb je niveauverschillen. Dit vraagt dat je als leerkracht differentieert in je instructie, de leerstof, het tempo en het te behalen doel. Deze niveauverschillen worden groter naarmate leerlingen naar de bovenbouw gaan. Soms zijn deze verschillen zo groot dat je onvoldoende tegemoet kunt komen aan de behoeftes in de groep. Door groepsoverstijgend te gaan rekenen, plaats je leerlingen met (ongeveer) hetzelfde niveau bij elkaar. Doordat er minder instructieniveaus zijn, neemt de instructietijd voor de leerlingen toe. Je kunt meer aandacht geven aan de leerlingen en zijn er geen uitzonderingsposities meer. Dit was voor ons een reden om groepsoverstijgend te gaan rekenen in de bovenbouw. In de middenbouw zijn deze niveauverschillen bij ons op school minder groot, waardoor ervoor is gekozen om daar te blijven rekenen in de eigen groep. Groepsoverstijgend werken kan natuurlijk ook bij andere vakgebieden. Klik hier om meer te lezen over dit onderwerp. Hier vind je kanttekeningen voor zwakkere leerlingen in onderzoek.

Hoe?

Wanneer je meerdere parallelgroepen hebt, zoals bij ons op school, kun je meerdere niveaugroepen maken per leerjaar. Doordat wij in de bovenbouw in de verschillende leerjaren drie parallelgroepen hebben, zijn er drie niveaugroepen gemaakt:

aanpak 1: is de groep voor de zwakkere rekenaars. Het tempo ligt wat lager, er is meer aandacht voor herhaling en extra oefening van de strategie.

aanpak 2: is de groep gemiddelde rekenaars. Zij volgen het reguliere programma van de methode.

aanpak 3: is de groep voor de sterkere rekenaars. Zij gaan vlotter door het reguliere programma van de methode en worden daarnaast uitgedaagd met plusopdrachten.

Op maandag, dinsdag, woensdag en donderdag rekenen de leerlingen groepsoverstijgend. Op vrijdag hanteert onze methode een afmaak-/herhaaldag. Daarbij worden lessen afgemaakt, wordt moeilijke leerstof nog een keer herhaald en wordt er aan de rekenweektaak gewerkt. Dit doen de leerlingen in de eigen groep.

Groepsoverstijgend rekenen vraagt regelmatig overleg met je collega’s. Enerzijds om leerlingen uit de klassen van je collega’s te bespreken, anderzijds om het proces te evalueren. Is er iets anders nodig? Kunnen jullie elkaar helpen? Gaat het zoals verwacht/gepland? Na een poos evalueer je samen n.a.v. de opgestelde opbrengstverwachting. Dit tijdspad spreek je samen af.

Starten met groepsoverstijgend rekenen

Wanneer je (met je team) wil gaan starten met groepsoverstijgend rekenen, kan onderstaand stappenplan je wellicht helpen:

  1. Bepaal eerst samen als team of de werkwijze van groepsoverstijgend rekenen past bij de visie en de ontwikkelingsplannen van de school.
  2. Heb je voor jezelf als school helder waarom je groepsoverstijgend wil werken? Bepaal samen wat het groepsoverstijgend rekenen moet opbrengen. Welke doelen stel je?
  3. Maak samen een implementatieplan, waarin je bepaalt wie wat doet.
  4. Maak een groepsindeling. Bepaal welke leerlingen bij elkaar gegroepeerd worden en welke leerkracht welke groep gaat doen en waarom.
  5. Bepaal het concrete aanbod. Denk hierbij aan de methode en materialen.
  6. Maak afspraken over rekentijden en wisselmomenten.
  7. Vergeet als laatste niet om de werkwijze te communiceren met ouders.

Het is belangrijk dat je als team goed overlegt of groepsoverstijgend rekenen bij de school en jullie als team past. Past dit niet, maar wil je wel rekeninspiratie? Bekijk ook de rekentussendoortjes. Ook leuk in te zetten wanneer je tijd over hebt aan het einde van de rekenles.

Afbeelding van Rido/Shutterstock