Leren lezen is net als het leren van viool spelen. De technieken leer je tijdens de les, maar het spelen van het instrument leer je door thuis te oefenen. Oftewel, lezen leer je alleen door het heel veel te doen. Met thuis een kwartier vrij lezen per dag, leest je kind in een jaar een miljoen woorden! Daarmee heeft je kind een enorme voorsprong. In dit blog vind je voorleestips en leestips om met je kind met het lezen aan de slag te gaan.
De tips per leeftijdscategorie
0 tot 2 jaar
Ga naar de bibliotheek en schrijf je kind in. Tot 18 jaar zijn kinderen gratis lid van de bieb. Zelfs je baby kun je al inschrijven!
Boekstart is een leesbevorderingsprogramma voor baby’s en hun ouders. Als je je baby lid maakt, krijg je een gratis koffertje met leuke boekjes. Met het gratis ledenpasje leen je speciale boekjes voor baby’s. Alles wordt bij inleveren keurig schoongemaakt en stoffen boekjes worden gewassen.
Met baby’s kun je naar de plaatjes kijken in boeken en erover vertellen. Het horen van klanken en het zien van afbeeldingen, het liefst met felle kleuren, helpt in de ontwikkeling. Je baby leert hiermee om beelden en woorden aan elkaar te koppelen. Met voorlezen oefen je de luistervaardigheid en de concentratie.
Als de kinderen leren praten, leren ze door het voorlezen veel nieuwe woorden.
De plaatjesboeken van Nijntje zitten vol levendige kleuren en strakke illustraties.
Er zijn veel badboekjes te vinden. Deze boekjes zijn speciaal om mee in bad te nemen. Je kind kan ermee spelen, ernaar kijken en je kunt het voorlezen, terwijl je kind in bad zit. Deze boekjes mogen nat worden. Wat is er nou fijner dan een heerlijk boek te lezen in bad?
Kijkboekjes zijn ideaal voor jonge kinderen om lekker met papa en mama in te bladeren. Benoem de plaatjes en laat je kind ontdekken wat er allemaal te zien is.
Je kunt een boek ook in de box zetten en af en toe de bladzijde omslaan. Je kind vindt het heerlijk om naar te kijken!
Lees ook: 7 REDENEN WAAROM VOORLEZEN ZO LEUK ÉN GOED IS!
2 tot 4 jaar
Met peuters kun je beginnen met kleine verhaaltjes voor te lezen. Hun concentratieboog is nog kort, daarom zijn de korte peuterboekjes van Clavis heel geschikt om voor te lezen.
Peuters kijken heel graag naar illustraties en leren graag de woorden die erbij horen. De boeken van Richard Scarry zitten vol mooie plaatjes om de kinderen woorden te leren. Omdat de concentratie van deze kinderen snel op is, kunnen ze nog geen lange verhalen aan. Met de boeken van Richard Scarry kun je zelf kleine verhaaltjes vertellen. Je ziet bijvoorbeeld een poppetje op een fiets en vertelt waar hij of zij heen kan gaan.
Wanneer je kind 3 jaar is, kun je starten met makkelijke prentenboeken. In deze leeftijd beginnen de angsten wat te komen, zo ook bij het naar bed gaan. Er zijn speciale boekjes die helpen bij het naar bed gaan.
4 tot 6 jaar
In het artikel Lezen loont een leven lang kunnen we het volgende lezen:
Kleuters die zijn voorgelezen weten meer woorden, kennen meer namen en klanken van letters en zijn beter in staat om klanken in woorden te identificeren dan kinderen die veel minder voorgelezen zijn.
Kleuters vinden prentenboeken waar de dieren allerlei avonturen beleven fantastisch.
Een voorbeeld hiervan is Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft. In De Gruffalo gaan de dieren op zoek naar dat bijzondere beest. En Rupsje Nooitgenoeg eet zijn buikje rond zodat het een vlinder kan worden.
Deze boeken lenen zich er goed voor om uitgebreid te praten over de wereld om de kleuter heen. Bijvoorbeeld het leven en de cyclus van een rups naar een vlinder is zo mooi uit te leggen.
Kleuters vinden het heerlijk om zelf te vertellen en verhalen te vertellen. Prentenboeken waar het verhaal alleen met plaatjes verteld wordt, zonder tekst, spreekt ze zeker aan. Loes Riphagen maakt prachtige illustraties waarin veel gebeurt. En ook de boeken van Charlotte Dematons staan vol mooie afbeeldingen zonder tekst waar je de prachtigste verhalen bij kunt bedenken.
Door interactief voor te lezen, vergroot je de woordenschat van je kind.
Bij interactief voorlezen stel je allerlei vragen over het boek.
Lees het boek eerst zelf helemaal door. Denk vast na over de vragen die je straks kunt stellen.
Kies een rustige plek waar jij en je kind comfortabel kunnen zitten.
Begin bij de voorkant van het boek. Wat ziet je kind? Lees de titel voor. Waarover denkt je kind dat het verhaal gaat?
Soorten vragen
Welke vragen je stelt maakt niet zoveel uit. Veel met je kind praten over het boek is het belangrijkste.
Er zijn verschillende soorten vragen.
Bij de gesloten vragen geven de kinderen antwoord met ja en nee of met een vast antwoord.
Is de jurk geel of blauw? Staat het verkeerslicht op rood?
Met open vragen duik je in het boek en in de belevingswereld van het kind. Met open vraag kan het kind meer vertellen.
Wat denk je hiervan? Waarom zou dit en dit gebeuren? Heb je dit ook wel eens mee gemaakt en hoe was dat?
Wat is het probleem in het boek? En wat de oplossing? Wat is het verloop van het verhaal? Hoe begint en hoe eindigt het?
Na het voorlezen kun je de kinderen zelf laten vertellen. Blader het boek door en laat ze vertellen bij de illustraties.
Praat over de voorspelling van het kind. Klopten hun ideeen over het verhaal?
De kinderen kunnen een tekening maken bij het verhaal. Wat springt er voor hun uit? Dit biedt weer stof voor een vervolggesprek over het boek.
Lees ook: INTERACTIEF VOORLEZEN
6 tot 8 jaar
Deze kinderen leren lezen! Heel belangrijk om deze start goed te maken, daar hebben ze hun leven lang plezier van. Hier begint het zelf oefenen van het lezen. Je leert lezen, door het heel veel te doen. Elke dag minstens een kwartier thuis vrij lezen dus.
Door veel te oefenen met lezen is op latere leeftijd het leesbegrip en het technisch leesniveau hoger. Kinderen in de basisschoolleeftijd scoren hoger op de taal- en leesvakken als ze in hun vrije tijd lezen.Vrije tijds lezen beïnvloeden woordenschat, technisch lezen en spelling, meer dan de basisvaardigheden van lezen.
Er zijn veel Avi boekjes in omloop voor beginnende lezers. In de bibliotheek vertellen de medewerkers je graag welke boekjes je kind al kan lezen. Dit gaat van Avi start aan het begin van groep 3, naar Avi M3 in het midden van het jaar. Aan het einde van groep 3 lezen de kinderen al mooie boeken in Avi E3. Voor groep 4 zijn er ook mooie Avi boekjes.
Er zijn ook samenlees-boekjes in de Aviniveaus. De ene bladzijde is voor je kind om te lezen, de andere bladzijde voor jou. Of je leest omstebeurt een zin. De boeken van Annemarie Jongbloed zijn hier een voorbeeld van.
Donald Duck Junior is een speciaal tijdschrift voor kinderen die beginnen met lezen. Net zoals de ‘volwassen’ versie van de Donald Duck, maar dan een stuk eenvoudiger. Tip voor de zomervakantie: koop een stapel van deze tijdschriften en neem ze mee op de autoreis. Je hebt geen kind aan je kind.
Voorlezen blijft voor deze kinderen ook erg belangrijk. Deze kinderen kunnen wat langere verhalen aan. Je leest elke dag een bladzijde of een hoofdstuk en vervolgt daarmee het verhaal.
De voorleesboeken van Annie M.G. Schmidt zijn tijdloos. De kinderen blijven het leuk vinden. Dit geldt ook voor de boeken van Roald Dahl waar je prima mee kunt beginnen.
Kinderen in groep 3 vinden het fijn om sprookjes te horen. Het grote sprookjesboek is een mooi voorleesboek. Want ook groep 3 kinderen worden nog graag voor gelezen!
Groep 4 kinderen lezen graag realistische avonturenverhalen. De boeken over Madelief zijn bij veel kinderen nog steeds favoriet.
8 tot 10 jaar
Uit het Internationale onderzoek PISA blijkt dat kinderen die dagelijks 15 minuten (stil) lezen, een miljoen woorden per jaar lezen en daarmee hun woordenschat vergroten. Als ze zelf hun boeken mogen kiezen, vergroot dat de kans dat ze positieve leeservaringen opdoen, en ook buiten school vaker gaan lezen.
Ga naar een boekwinkel en laat je kind zelf een boek uitkiezen om te lezen. Kinderboekwinkels hebben altijd heel goed advies, ze lezen alle kinderboeken uit de winkel ook zelf. Ze nemen de tijd voor je en je gaat nooit zonder kinderboek de deur uit.
Kinderen in de leeftijd van groep 5 lezen graag strips. Donald Duck wordt in elke leeftijdscategorie graag gelezen.
Er zijn kinderen die het liefst alleen tijdschriften en/of stripboeken lezen. Ook dat is dus goed! Het maakt niet uit wat je leest, als er maar gelezen wordt. Je kunt de overstap naar boeken wel makkelijker maken. Bijvoorbeeld door te kiezen voor een
Graphic Novel; een strip in boekvorm. Het boek Leven van een loser is voor jongens en Dagboek van een muts voor meisjes. Als deze boeken uit gelezen zijn, kan je kind Tom de Groot, Kapitein Onderbroek en Niek de Groot lezen.
Wil je nog een stapje verder? Kies dan een boek van Coolman en ik. Ook met plaatjes zoals in een strip, maar wel met meer tekst.
Groep 6 kinderen lezen graag avonturenverhalen. De boeken van Annie M.G. Schmidt zitten vol avonturen.
In deze leeftijd wordt ‘De muis’ zoals de boeken van Geronimo Stilton in de volksmond heten, veel gelezen. Door de rijke illustraties worden kinderen die niet van lezen houden, wel aangezet tot lezen. Daarom is de keuze voor deze boeken ook goed! Zo schrijft Marcel van Driel ook in zijn blog.
Jozua Douglas schrijft boeken die door moeilijke lezers graag gelezen worden. Zijn boeken zitten vol met leuke illustraties. Het verhaal leest lekker snel weg, zit vol spanning en leuke grappen. De verschrikkelijke badmeester is zijn debuut. En De vreselijke tweeling is net uit gekomen.
Kinderen in deze leeftijd hebben veel interesse in aardrijkskunde en geschiedenis. Kies bijvoorbeeld een boek over de Tweede Wereldoorlog. In de ‘Hoe jij de …’ ontdekboeken van Circus Patz heb je het avontuur met aardrijkskunde gecombineerd.
Geschiedenis en Aardrijkskunde ineen vind je in de Duh! boeken. Dit zijn interactieve boeken (iBooks voor de iPad) die graag gelezen worden door kinderen die moeite hebben met lezen. Tip: voor het WK is speciaal Duh! Brazilie uitgebracht.
10 tot 12 jaar
Kinderen in groep 7 maken graag kennis met poëzie. Ze schrijven zelf graag gedichten en verhalen en worden gestimuleerd door veel gedichten te lezen. De gedichten van Jaap Robben worden graag door kinderen in deze leeftijd gelezen. Ted van Lieshout geeft elk jaar het Querido’s poëzie spektakel uit. Een samenstelling van verschillende gedichten van allerlei schrijvers. In het Overzicht gedichtenbundels vind je nog meer prachtige boeken vol gedichten.
Aardrijkskunde en geschiedenis blijven in deze leeftijd heel belangrijk. De kinderen leren nu zelf verslagen erover maken, dus non-fictie boeken over de geschiedenis of over de natuur zijn favoriet.
Groep 8 kinderen lezen het liefst fantastische vertellingen. Ze gaan al richting de Young Adult boeken. De hongerspelen is een razend spannende serie die qua taal best pittig is, maar toch verslonden zal worden door de kinderen.
Dichterbij bij huis vindt je de boeken van Marcel van Driel. Superhelden is een boek wat gaat over gamen en een wereld die hieraan verbonden is. Wat is er nou mooier dan het gamen, wat veel kinderen in deze leeftijd doen, te verenigen met het lezen van een boek?
Lees ook: alle reviews van kinderboeken.
Nog lastig om te gaan lezen?
Vind je kind het dan nog lastig om zelf tot lezen te komen? Je kunt ook kiezen voor Luisterboeken. Onderuit in de luie stoel en je laten voorlezen door een mooie stem. Ook dit is goed voor de taalontwikkeling.