Kinderen aan het lezen krijgen en houden is soms heel lastig. Hoe doe je dat en waarom is lezen zo belangrijk? Dit artikel geeft je antwoord op de vraag hoe je kinderen aan het lezen krijgt en houdt.
Waarom lezen?
Onze hele maatschappij draait om (kunnen) lezen. Denk maar eens aan de brieven die je van de belastingdienst krijgt of de plaatsnamen in Google maps lezen, zodat je kunt navigeren. Het heeft invloed op je welzijn: mensen die niet goed kunnen lezen vertonen vaker moeilijk gedrag en leven minder gezond, puur omdat ze minder weten over gezondheid.
Denk je eens in dat jij niet zou kunnen lezen. Wat zou je dan allemaal missen?
Uit onderzoek blijkt ook dat lezen onze sociaal-emotionele ontwikkeling stimuleert. Je leert inleven in anderen door je in te leven in de hoofdpersoon van een boek.
Door te lezen ga je lezen. Je wordt namelijk een steeds vaardiger lezer door te lezen en daardoor wil je weer vaker lezen.
Maar hoe zorg je dan voor leesmotivatie?
Uit onderzoek blijkt dat leesmotivatieprogramma’s het meest effectief zijn als ze de redenen om te lezen benadrukken. Daarnaast stimuleren ze het vertrouwen in eigen kunnen van leerlingen. Denk hierbij aan teksten die niet te moeilijk, maar ook niet te makkelijk zijn, leesstrategieën aanleren en aansluiten bij hun interesses.
Leesmotivatieprogramma’s die het meest effectief zijn, benadrukken de redenen om te lezen en stimuleren het vertrouwen in eigen kunnen van leerlingen. Die principes kunnen leraren ook in hun eigen praktijk toepassen. Door aan te sluiten bij interesses van leerlingen bijvoorbeeld, of hun interesse voor een onderwerp te wekken.
Het werkt dus alleen als je kinderen stimuleert voor hun plezier te lezen. Door (voor je plezier) te lezen, ga je lezen.
Hoe krijg je kinderen aan het lezen?
Leesbevordering begint bij voorlezen
Baby’s, peuters en kleuters die door hun ouders worden voorgelezen hebben een voorsprong in hun taalontwikkeling. Peuters die elke dag 15 minuten worden voorgelezen, presenteren later op school beter in rekenen en taal. Maar ook voor de algehele cognitie, sociaal-emotionele, lichamelijke en creatieve ontwikkeling is voorlezen bevordelijk.
Lees ook: REKENEN IN PRENTENBOEKEN
Het plezier van lezen geef je al mee door voor te lezen. Voorlezen heeft een voorbeeldfunctie. Jij leest en doet dit (hopelijk) met plezier, dus ziet het kind dat het leuk is om te lezen. Het zal dan zelf ook gaan lezen, daardoor een betere lezer worden en weer meer gaan lezen. Een positieve cirkel.
Lees ook: WAAROM VOORLEZEN ZO BELANGRIJK IS
Interactief voorlezen
Interactief voorlezen is het actief betrekken van kinderen voor, tijdens en na het lezen van een boek. Bijvoorbeeld door vragen te stellen, maar ook door te praten over de kaft en het verhaal te voorspellen. Uit onderzoek blijkt dat de taalvaardigheid van kinderen vergroot wordt door interactief voorlezen.
Lees ook: INTERACTIEF VOORLEZEN
Prentenboek van de week
Een voorbeeld van interactief voorlezen is het prentenboek van de week. Je werkt een week lang over een prentenboek. Je leest het boek dus op verschillende momenten interactief voor. Kinderen duiken echt in het verhaal.
Leesstrategieën
Een leesstrategie is een manier die de lezer kan inzetten om een (deel van) een tekst goed te begrijpen en te verwerken. Bijvoorbeeld het voorspellen van informatie, zelf vragen stellen tijdens het lezen en samenvatten of navertellen van een verhaal. Ook leer je kritisch kijken, vooruit kijken waar de tekst over gaat en je eigen voorkennis oproepen. Het is hier wel heel belangrijk dat de leerkracht goed weet hoe hij of zij de leesstrategieën moet onderwijzen.
Welk boek kies je dan?
Ik lees het overal terug: plezier in lezen is belangrijk voor het behalen van succes in het lezen. Oftewel: kinderen moeten iets te kiezen hebben en ook zelf mogen kiezen wat ze willen lezen. Ga naar de boekwinkel om de hoek of naar de bibliotheek en snuf samen eens door de boeken.
Bij een kinderboekenwinkel word je vaak heel goed geholpen. De medewerker vraagt naar je interesses en leesniveau en laat je boeken zien die daarbij aansluiten.
Lees ook: HOE JE JE KIND THUIS AAN HET LEZEN KRIJGT. TIPS PER LEEFTIJDSCATEGORIE
Genres
Kinderen houden vaak in een leeftijdscategorie van een bepaald genre. Denk aan stripverhalen in groep 5 en dierenverhalen in groep 2. Laat de kinderen vooral ook die boeken lezen waar ze veel plezier aan beleven. Met stripboeken is helemaal niks mis. Het draait immers om het plezier en het lezen zelf. Je kunt wel je kind steeds een beetje uitdagen om een stapje verder te gaan. Denk dan aan het aanbieden van graphic novels voor kinderen die van strips houden.
Lees ook: LONGLIST VERSCHILLENDE GENRES KINDERBOEKEN
Tips voor boeken
Er zijn online allerlei leuke websites te vinden om te lezen over boeken en welke aansluiten bij de interesses van het kind. Een grote tip is ook om lid te worden van Facebookgroepen. In de groep Kinderboeken lees je tips bij boeken, maar kun je ook om tips vragen om het kind uit te dagen een stapje verder te gaan.
Hoe ik zo van lezen ben gaan houden
Ik kreeg het lezen met de paplepel ingegoten thuis. Dit zelfde probeer ik ook bij mijn eigen kinderen te doen. Ik ben veel voorgelezen en al jong op sleeptouw genomen naar de bibliotheek. Daar ontdekte ik de magie van boeken. Het is vooral begonnen omdat ik veel las, snel op het hoogste Avi niveau zat en daardoor er een wereld van boeken voor me open ging. In die tijd hadden we leesmoeders en al snel zat ik in een leesgroepje met lezers met hetzelfde niveau. We gingen lekker snel door boeken heen.
Later deed ik ook niks anders liever dan of uren struinen in de bibliotheek of stilletjes in een hoekje boeken lezen. Ik had dan ook vaak periodes waarin ik een bepaald genre las. Dan was ik het liefst aan het griezelen en dan was ik weer helemaal into geschiedenis. Dat is eigenlijk altijd zo gebleven ;).
Plezier
Ik ben dus van mening dat je het kind zelf het plezier in lezen moet laten ontdekken. Reik boeken aan die liggen bij zijn of haar belevingsniveau en interesses.
Kinderen die niet van lezen houden hebben nog niet het juiste boek gevonden.
Afbeeldingen: Shutterstock
Bekijk ook: BEGRIJPEND LEZEN WERKBLADEN IN OVERZICHT