Leren luisteren naar je hart door spelen en creëren

Leren luisteren naar je hart door spelen en creëren

Door Helga. Spelen van kinderen is hun manier van leren. Kinderen ontwikkelen zich spelend: dat is de natuur en hun natuur. Leren luisteren naar je hart door spelen en creëren. Met tips! 

Het kind, het gezicht dat achter de volwassene schuilt: openheid, frisheid, onbevangenheid en onvoorwaardelijkheid. Wat zijn ze levendig en staan ze vol in het leven.

Het ontdekken van de wereld gaat met vallen en opstaan. Uitproberen, kijken, onderzoeken, experimenteren, voelen, proeven. Kortom: het gebruiken van de zintuigen. Je leert meer over iemand door een uur met hem te spelen dan door een jaar met hem te praten. Kinderen laten op allerlei manieren weten wat er in hen omgaat, hoe ze zich voelen en wat er speelt. Kinderen geven via uitingen een kijkje in hun wereld.

De wereld leren kennen
Creatieve prestaties zijn (naar mijn mening) niet noodzakelijk en onbelangrijk (een bijzaak) geworden. Belangrijker zijn de cognitieve prestaties. Het rooster zit erg vol waardoor er vaak geen tijd en ruimte is voor creatieve bezigheden. Eerst de andere zaken even afhandelen en dan kijken we of er tijd over is. En is er tijd, dan moeten de creatieve bezigheden tussendoor worden gedaan. De verschillende mogelijkheden om zich uit te drukken komen in het gedrang. De kunstenaar in het kind blijft hierdoor achter en de grootste kunstenaars worden niet ontdekt. Gaat het steeds om presteren en het denken, raakt het kind uit evenwicht. De emotionele ontwikkeling komt in de verdrukking, met als gevolg dat kinderen niet goed kunnen handelen en in de problemen komen. Om kennis te laten beklijven, is het nodig om nieuwe informatie zeven keer in een betekenisvolle situatie te ervaren; ook door zintuiglijke beleving. Ontlading is nodig voor de harmonieuze ontplooiing van het denken, voelen en handelen. Het tekenen van kinderen, en andere vormen van creatieve expressie, is noodzakelijk voor hun ontwikkeling!

Lees ook: DE OVERGANG VAN GROEP 2 NAAR GROEP 3 (DEEL 3): HET BELANG VAN SPEL

Helend tekenen, schilderen en boetseren
Het gaat niet om het behalen van een resultaat. Alles is goed, alles mag, niets moet. Door creatief bezig te zijn kunnen er onbewuste emoties, gevoelens of gedachten naar boven komen. De innerlijke wereld van het kind wordt zichtbaar en het kind kan zich leren uiten. Zeker als het verbaal niet zo sterk is. Tekeningen en schilderingen van een kind vertellen je een heleboel. Er zitten allerlei symbolen in verscholen. Zo hebben lichaam, kleuren en getallen een symbolische betekenis. Je hebt verschillende vormen van tekenopdrachten die je kunt geven en technieken die je kunt aanbieden. Voorbeeld: een ritmische tekenopdracht is tekenen vanuit jezelf op het ritme van de muziek.

Intuïtief tekenen zoals een kind dat doet
Neem een vel papier van A4 formaat en plak dit op tafel vast zodat het niet meer kan verschuiven. Gebruik kleurpotloden of pastelkrijt. Neem een kleur die je aanspreekt. Doe je ogen dicht en zet het krijtje of potlood op papier en begin te bewegen; spontaan zonder erbij na te denken. Laat je handen als vanzelf over het papier gaan. Ervaar het maar en durf kind te zijn. Als je voelt dat je klaar bent, open je ogen en leg je krijtje of potlood neer. Kijk even naar je werk en wat je ervan vindt?

Waarom spelen zo belangrijk is!
Spel is de taal waarmee kinderen communiceren (hoe ze de wereld beleven). Als je deze taal beheerst sluit je rechtstreeks aan bij de belevingswereld van het kind. Via spel kun je invloed uitoefenen op hun ontwikkeling en leer je kinderen echt begrijpen. Via spel kan een kind uiting geven aan zijn gevoel of verlangens; op een veilige manier boodschappen geven en ontvangen waar het in de realiteit niet mee durft om te gaan. In fantasiespel leert het kind omgaan met nieuwe vormen van gedrag. Het leren van sociale vaardigheden en zien van sociale verbanden leert het kind in interactie met anderen. In het huidige onderwijs gebruiken ze sociaal- emotionele methoden. Echter als het kind bijvoorbeeld ruzie heeft zal het instinctief reageren en is het kind emotioneel. Het is dan erg moeilijk om verstandelijk te handelen, dus hoe je het in de les geleerd hebt. Willen kinderen handelen vanuit hun verstand, hebben ze hulp van een ander nodig om uit hun emoties te leren stappen. Pas als je een aantal keren je eigen conflict (met hulp) succesvol hebt opgelost, leer je ervan. Daarom is het spel in de poppenhoek en het buitenspelen zo belangrijk. Spel is een eerlijke taal die onbewust uiting geeft aan gevoelens die je (on)bewust verbergt.

Het belang van de zandtafel
Met de inrichting van de zandtafel lok je verschillende soorten spel uit. Met water en zand kunnen kinderen maken wat ze willen, maar het biedt ook veiligheid. Het gaat nooit stuk en je kunt altijd opnieuw beginnen. De ontdektafel biedt mogelijkheden om met verschillende materialen te experimenteren en te manipuleren. Maar ook te ontdekken wat je ermee kunt doen. Een tafel waar kinderen door te handelen ontdekkingen doen.

Lees ook: 10 TIPS OM SPELEND TE LEREN MET KINETIC SAND

Sandplay
Gebruik zand, water en verschillende miniaturen zoals mensen- mineralen- huisjes- transport- dieren en objecten uit de natuur. De sandtray ofwel zandbak is blauw geschilderd. Meestal heeft het kind de keuze uit verschillende soorten zand (fijn, grof, schelpenzand, diverse kleuren). Het kind mag kiezen of het water gebruikt. Met het zand creëert het kind een tafereel, waar het miniaturen aan toevoegt. Met zijn handen maakt het kind zijn innerlijke onbewuste wereld symbolisch zichtbaar. Ook is het fijn om verschillende sandtrays te hebben (diep, rond). Met spelletjes bouw je samen met het kind een situatie die opgelost moet worden: doolhof, verstoppen en opgraven en thema bepalen. Er is maar één manier om de betekenis van sandplay daadwerkelijk te leren kennen: door het zelf te ervaren! Haal je handen door het zand, kies materialen die je aanspreken (maak het tafereel of verhaal- wat zegt het tafereel je?), voel en ervaar, neem afstand, afbreken en reflecteren.

Een kind kan tot slot veel baat hebben bij regelmatig contact met de natuur. De natuur kan zijn zintuigen prikkelen en ontwikkelen, het kind rust, ontspanning en zekerheid bieden om te komen tot een evenwichtige groei.

Ik (kindercoach Helga) heb op MBO niveau de cursus speltherapie en creatieve therapie met goed gevolg afgerond. Benieuwd naar mijn examenopdracht van de cursus creatieve therapie… er komt een vervolg blog waar je deze kunt vinden!

Uitgelichte foto: Shutterstock

BewarenBewarenBewarenBewaren

BewarenBewaren