Door Yvonne. Loose Parts, als je met peuters of kleuters werkt, dan heb je er vast al eens van gehoord; Een heleboel materiaal bij elkaar waar kinderen zelf iets mee verzinnen om mee te doen. Maar wat is het precies? Waarom is het goed om kinderen Loose Parts aan te bieden? Met welk materiaal kun je het spel stimuleren? En hoe introduceer je Loose Parts in je klas?
Wat is Loose Parts?
Loose Parts is materiaal dat je kunt bewegen, dragen, combineren, van vorm kunt veranderen, bij elkaar kunt zetten, uit elkaar kunt halen en weer bij elkaar kunt voegen op verschillende manieren.
Het is materiaal wat niet een direct doel heeft en wat samen met ander materiaal gebruikt kan worden met een door de gebruiker zelf bepaald doel.
De term Loose Parts werd het eerst genoemd in een artikel dat geschreven werd door de Britse architect Simon Nicholson dat hij schreef in 1971: ‘How NOT to cheat children – The Theory of Loose Parts’. Hij geloofde dat Loose parts in onze omgeving er voor zorgt dat de creativiteit wordt aangespoord. Lees hier het artikel van Simon Nicholson
Waarom spelen met Loose Parts?
Loose Parts wordt vaak ook genoemd in combinatie met de term ‘open eind materiaal’. Hiermee bedoelen ze materiaal dat voor verschillende doeleinden geschikt is. Gesloten materiaal is vaak maar voor één doel geschikt. Het kan dus meerdere doeleinden hebben. En het mooie is dat de kinderen door ermee te spelen ongemerkt deze doelen oefenen. Welke doeleinden zijn dat dan?
– leren problemen op te lossen
– ontwikkelen creativiteit
– stimuleren taalontwikkeling
– vergroten woordenschat
– concentratie oefenen
– fijne motoriek oefenen
– rekenkundige problemen oplossen
– tellen oefenen
En zo zou ik nog even kunnen doorgaan!
Welk materiaal?
Het mooie van Loose Parts is dat je meteen kunt beginnen met verzamelen, want het materiaal bij elkaar zoeken hoeft je niks te kosten. Een oproep bij ouders kan al genoeg opleveren om een start te maken. Maar misschien heb je veel materiaal al in de klas (of thuis) liggen.
50 materialen die je kunt verzamelen:
1. Knopen
2. Kroondoppen
3. Stukjes stof
4. Plastic doppen
5. Metalen doppen van potjes
6. Kartonnen kokers van toiletrollen of keukenrollen
7. Verpakkingsmateriaal als bubbleplastic, foamstukjes
8. Lege garenklosjes
9. Kurken
10. Plastic wasmiddelbakjes
11. Eierdozen
12. Houten kralen
13. IJslollystokjes
14. Lintjes
15. Glazen steentjes
16. Mozaïeksteentjes
17. Stukjes touw
18. Gordijnringen
19. Bakblikken
20. Bakjes
21. Blikken
22. Lepels, vorken
23. Oude fotolijsten (zonder het glas)
24. Kurken onderzetters
25. Placemats
26. Paperclips
27. Damborden
28. Pluche balletjes
29. Chenilledraad
30. Knikkers
31. Hardplastic, ronde armbanden
32. Servetringen
33. Golf tees
34. Wasknijpers
35. Dobbelstenen
36. Onderdelen van spelletjes (Scrabble letters, Rummikub cijfers, pionnen)
37. Schroeven en moeren
38. PVC pijpjes
39. Verfstalen
40. Stenen
41. Bladeren (vers of gedroogd en daarna gelamineerd)
42. Bloemen (vers of gedroogd en daarna gelamineerd)
43. Herfstmateriaal
44. Gedroogde bonen/mais
45. Zand
46. Veertjes
47. Schelpen
48. Kralenkettingen
49. Kleine takjes
50. Grote of kleine boomschijven (geschaafd en geschuurd)
Hoe introduceer je Loose Parts in je klas?
1. Start
Begin klein! Zorg dat je met een kleine verzameling Loose Parts (3 á 5 soorten materiaal) begint en breidt dit in het schooljaar uit met nieuw materiaal.
2. Opbergen
Ruim de Loose Parts zo op dat de kinderen het zelf kunnen pakken en kunnen opruimen. De grotere materialen zoals dambord, boomschijven, fotolijsten, etc. leg je erbij.
Bij kleuters kun je de materialen per soort opbergen in kleine bakken en die bakken duidelijk herkenbaar maken door een foto van het materiaal er op te plakken. Bij peuters zou je ervoor kunnen kiezen om verschillende materialen bij elkaar in een bak te doen. En zo steeds ander materiaal aanbieden. Bijvoorbeeld passend bij het thema.
3. Andere hoeken
Laat ze de het materiaal ook gebruiken in de andere hoeken. Een verzameling kurken kan bijvoorbeeld dienen als hek voor de boerderijdieren. En de gedroogde bonen kunnen gebruikt worden in de huishoek om mee te koken.
4. Sensopathisch
Probeer ook te variëren in de verschillende texturen van het materiaal. Of laat de kinderen de materialen ervaren in water, zand of zelfs sneeuw. Dit kan heel goed in je zand- of watertafel. Je kunt ook een lichttafel gebruiken in combinatie met Loose Parts. Lees hoe je zelf een lichttafel kunt maken.
5. Peuters
Bij de peuters heb ik ontdekt dat ze, om te leren spelen met Loose Parts, iets van een kader nodig hebben om aan de slag te gaan met de verschillende materialen. Je kunt deze kaders aanbieden door bijvoorbeeld een dambord of fotolijstjes (zonder glas) aan te bieden. Ze kunnen dan het materiaal op het dambord leggen of in de lijstjes. Ook kun je bijvoorbeeld met kerst een papieren kerstboom lamineren en die laten versieren met Loose Parts. Als je peuters er aan toe zijn, zullen ze het materiaal vanzelf op andere manieren gaan gebruiken.
Hopelijk heeft deze blog je enthousiast gemaakt om ook aan de slag te gaan met Loose Parts.
Tot slot nog een filmpje met nog wat voorbeelden wat allemaal mogelijk is met deze mooie manier van spelend leren!
