Manouk ziet kinderen groeien bij het YOUth-onderzoek

Manouk ziet kinderen groeien bij het YOUth-onderzoek

(Door Manouk) Sinds ruim een jaar werk ik bij het KinderKennisCentrum. Hier werk ik als onderzoeksmedewerker mee aan het YOUth-onderzoek, een grootschalig, wetenschappelijk onderzoek in de regio Utrecht. Door sociaal wetenschappelijk onderzoek zoals YOUth leren we elkaar en onszelf beter begrijpen. Dit zorgt er voor dat we beter kunnen ingrijpen als er iets mis is. 

Wetenschappelijk onderzoek bij kinderen: het YOUth-onderzoek

YOUth volgt 6.000 baby’s en kinderen voor langere tijd en kijkt hoe hun hersenen en het gedrag zich ontwikkelen. Centraal staan de vragen: hoe beïnvloeden hersenen en gedrag elkaar tijdens de ontwikkeling? Welke rol spelen bijvoorbeeld opvoeding, mediagebruik en leeftijdgenoten?  Als we beter snappen waarom kinderen verschillen, kunnen we toekomstige generaties beter helpen om goed en gezond op te groeien.

Persoonlijk ben ik gefascineerd door hersenonderzoek. Er is namelijk nog heel veel onbekend over die grijze massa in je hoofd. Al vanaf de zwangerschap, maar zeker ook na de geboorte vinden er grote veranderingen plaats in de opbouw en het functioneren van de hersenen. De kindertijd is dan ook een heel sensitieve periode voor het ontstaan van gedrags-, psychologische en ontwikkelingsproblemen. Twee factoren zijn daarbij van groot belang: genen (je erfelijke materiaal) en je omgeving. Je genen zorgen onder andere voor de opbouw van de verschillende hersenstructuren en zorgen ervoor dat hersencellen (neuronen) hun functies uit kunnen oefenen. Je omgeving bepaalt uiteindelijk de individuele ervaringen die inwerken op de hersenstructuren. Hoe je je ontwikkelt, is dus het eindresultaat van een interactie tussen die twee. Hierdoor is het vaak moeilijk om eenduidige oorzaken voor stoornissen aan te wijzen. YOUth  haakt hierop in.

Kinder Kennis Centrum 08 2015-242

Hoe ontwikkelen hersenen zich?

De ontwikkeling van de hersenen kent drie belangrijke periodes. Tijdens de zwangerschap ontwikkelen zich enorm veel hersencellen. Die gaan verbindingen  met elkaar aan: de basis voor netwerken die belangrijk zijn voor de informatieverwerking na de geboorte. Wanneer een baby bij 40 weken wordt geboren, zijn alle hersengebieden gevormd. De verbindingen tussen de gebieden zijn alleen nog niet zo goed en duidelijk: daar heeft het brein  meer dan 20 jaar voor nodig.

Binnen 4 jaar heeft een kind al 4 keer zo grote hersenen als bij de geboorte. Vanaf dat moment is de groei van de hersenen niet meer zo sterk en gaat het vooral om reorganisatie van de verbindingen in je brein: die worden voornamelijk bepaald door prikkels uit de omgeving.

Dit is een ontzettend gevoelig proces. Zo weten we dat hormonen van invloed zijn op de hersenen, net als alcoholgebruik en stress  tijdens de zwangerschap. Daarnaast heeft bijvoorbeeld de wijk waarin een kind opgroeit invloed op zowel hersenen als gedrag. Ook hier kijkt YOUth naar. Waarom groeien sommige kinderen onbelemmerd op, terwijl anderen  problemen ontwikkelen?

YOUth richt zich op twee belangrijke facetten van gedrag: sociale vaardigheden en controle over het eigen gedrag. Al vroeg in de ontwikkeling worden afwijkingen hierin gerelateerd aan zowel probleemgedrag als psychiatrische problemen. Deelnemers kunnen op twee momenten starten: tijdens de zwangerschap of met een kind van 8, 9 of 10 jaar oud. Doordat we kinderen langere tijd volgen kunnen we zowel naar verschillen tussen als binnen kinderen kijken.

Manouk ziet kinderen groeien bij het YOUth-onderzoek

Mijn persoonlijke ervaringen bij YOUth

Het leuke aan werken bij YOUth vind ik al die verschillende leeftijden. Soms zie ik mensen tijdens de zwangerschap twee keer, en zie ik ook de baby terug wanneer deze 5 maanden is. Ik vind het heel bijzonder om als het ware een beetje meegenomen te worden in dit ‘opgroei-proces’.

Ook vind ik het heel bijzonder om te zien hoeveel baby’s eigenlijk al kunnen! We doen bijvoorbeeld oogbewegingsonderzoek, waarbij de baby naar een scherm kijkt met aan verschillende kanten plaatjes en gezichten. Een baby heeft geen uitleg nodig, maar kijkt als een soort reflex naar de plaatjes en het ziet eruit alsof dit geen enkele moeite kost. Hoewel het best pittige taakjes zijn, houden ze dit ook nog eens ontzettend goed vol! Tussendoor houden we altijd even pauze om te eten en baby’s kunnen ook bij ons slapen, we hebben een kamer met bedjes. Toch lukt het vaak om binnen 4 uur klaar te zijn met de hele meetdag. Ik vind het knap hoe ze dit volhouden. Ook ouders zijn heel enthousiast over het onderzoek en vinden het leuk om hun kindje te zien spelen en te zien dat ze zo goed hun best doen.

De oudere kinderen komen een hele dag. Het leuke hieraan is dat je echt een band met ze op kunt bouwen. Zo was er een keer een meisje dat onwijs verlegen was toen ze binnenkwam, maar nadat we eenmaal wat taakjes en opdrachten hadden gedaan kwam ze los en kletste ze de oren van mijn hoofd! Ze vond het dan ook ontzettend jammer toen we alle onderdelen hadden gedaan en ze weer naar huis ging.

Ik merk vaak dat kinderen het best spannend vinden om mee te doen aan zo’n groot onderzoek. Dan vind ik het een uitdaging om ze op hun gemak te stellen en ik vertel ook altijd dat ik het super belangrijk vind dat zíj een leuke dag hebben en dat ze aan het eind van de dag met een positief gevoel naar huis gaan. De meeste kinderen hebben dit ook, en vinden het erg leuk om mee te doen aan het onderzoek. Gedurende de dag vraag ik ook altijd of kinderen het nog steeds leuk vinden. En aan het einde evalueren we de dag: wat vond je het leukst om te doen? Wat vond je het minst leuk? Was er iets wat je van tevoren heel spannend vond? En viel dat dan uiteindelijk nog mee of bleef het spannend? Veel kinderen vinden het bloed prikken spannend. Ik vind het heel leuk om te zien hoe trots kinderen de “prikkamer” uit komen als ze het toch hebben gedaan en het is goed gegaan. Met een pleister op de arm en een grote glimlach lopen ze dan weer op me af. Prachtig!

Het fijne aan het KinderKennisCentrum vind ik het ‘huiskamergevoel’. De ontvangstruimte voelt knus aan en er staan allerlei spelletjes, boeken, speelgoed et cetera. Genoeg om je de hele dag te vermaken. Ik denk dat kinderen zich door deze sfeer ook al snel op hun gemak voelen: schoenen uit en doe alsof je thuis bent! ;-)

Lees ook: EVEN VOORSTELLEN: GASTBLOGGER MANOUK

Meer weten?

Uiteindelijk gaan 3000 zwangere vrouwen en 3000 kinderen vanaf 8, 9 of 10 jaar uit Utrecht en omgeving bijdragen aan YOUth. Dat levert een berg informatie van onschatbare waarde op. Er zal straks dus een enorme database bestaan waarmee onderzoekers ontzettend veel vragen kunnen beantwoorden over de ontwikkeling van kinderen.

YOUth zoekt nog volop zwangere vrouwen en kinderen die mee willen doen. Interesse? Kijk voor meer informatie over wat het onderzoek precies inhoudt of voor deelname op www.youthonderzoek.nl. Hier kun je ook vrijblijvend een informatiepakket aanvragen :-)!

Ik (Maike) ga ook meedoen aan het onderzoek tijdens de zwangerschap en erna met onze tweede. Onze peuter zal deelnemen aan een soort vooronderzoek om te kijken of de taakjes goed aansluiten. 

Foto’s gemaakt door Ivar Pel. 

UU_Youth_logo_RGB

BewarenBewaren

BewarenBewaren