Pauze nemen op school, hoe dan?

Pauze nemen op school, hoe dan?

Ik stelde een vraag op mijn Facebookpagina: Wanneer neem jij pauze? Voor mij is pauze nemen op school essentieel om even op te laden, beter les te geven erna en ook mijn taken na schooltijd beter en efficiënter uit te kunnen voeren. Ik kreeg er de vraag bij: maar wat doe je dan? Wat is echt een goede pauze waar je van oplaadt? En hoe dan? Want met het continurooster hebben wij echt geen pauze hoor! Mooie vragen, daar geef ik graag antwoord op.

Pauze nemen op school, hoe dan?

Waarom pauze

Pauze is essentieel, ik zeg het heel vaak. Maar waarom dan?

Pauzes maken je creatiever en productiever. Het zorgt ervoor dat je beter beslissingen neemt (moeten we in ons vak eindeloos doen). Het houdt je motivatie op peil en het helpt dingen beter te leren en te onthouden. Super belangrijk voor de kinderen in de klas, dat weet je wel. Maar weet je het ook voor jezelf? Lees er hier meer over, er is veel onderzoek naar gedaan. Als je niet voldoende pauzes neemt, kan dat ook leiden tot stress gevoelens en kun je vermoeid raken. Uiteindelijk kun je er zelfs een burn-out aan overhouden.

Pauze; je hebt er recht op!

“Maar bij ons op school is er geen pauze. We hebben een continurooster en daardoor moet ik zelf bij de klas blijven.” Ik hoor het regelmatig en ik heb zelf ook in die situatie gezeten. Nog steeds overigens als invaller, op de ene school met een continurooster heb ik netjes een half uur pauze, op de andere school neemt niemand de klas over zodat ik pauze kan houden.

“Het is veranderd in de cao, we hebben geen pauze onder schooltijd meer.” Nee klopt, dat is ook niet nodig, want het staat in de ArbeidstijdenwetgevingAls je langer dan 5,5 uur werkt, heb je recht op minstens een half uur pauze, eventueel gesplitst in twee keer een kwartier. Omdat het niet meer expliciet in de cao staat, denken schoolbesturen dat ze het dan ook maar kunnen schrappen. Dat is niet waar. Er is namelijk wél in de cao opgenomen dat je pauze moet vastleggen in het werkverdelingsplan. Neem die ruimte dan ook en zorg ervoor dat je het gesprek aangaat met je team over hoe je de pauzes kunt oplossen.

Zelfs de PO-raad geeft het belang van pauzes aan. Dit stuk is wel wat verouderd, omdat de cao veranderd is, maar het laat wel zien dat de werkdruk verlaagd kan worden door pauzes en er beter en efficiënter gewerkt kan worden erna. Ik denk ook dat pauze krijgen een onderdeel kan zijn van een burn-out voorkomen.

Hoe pauze regelen

“Maar we moeten nu in de Coronatijd apart spelen, daarom heb ik geen pauze meer!” Ten eerste, het is een advies, gescheiden pauzes van de kinderen. Het vreemde vind ik in dit advies dat de kinderen elkaar wel tegenkomen bij sport, BSO en andere activiteiten. Maar samen pauze houden mag niet? En dan is het ook nog eens buiten. Ik denk dat de kinderen echt wel tegelijk naar buiten kunnen. Eventueel zou je nog het plein kunnen splitsen en je collega of jij strategisch in het midden kunnen staan (als jullie groepen dat aan kunnen), zodat je twee groepen tegelijk in de gaten kunt houden.

Ambulant personeel

Er zijn veel scholen die het ambulante personeel inzetten voor pauzes. De IB’er, directeur, RT’er, onderwijsassistenten, etc. kunnen allemaal een steentje bijdragen door een (of meerdere) pauzes over te nemen. Ik vind eigenlijk dat dat een normale cultuur zou moeten zijn op school, want iedereen heeft dat momentje nodig om te zitten. Bij de jongere groepen vind ik ook dat de kinderen opgehaald en teruggebracht moeten worden naar de klas, want anders gaat er nog een stuk van je pauze af.

Tussentijdse opvang

Ik zie het als invaller toch nog op veel scholen: overblijfouders, vrijwilligers of betaalde krachten die de pauzes voor hun rekening nemen. Het fijnste is als ze een half uur in de klas komen om met de kinderen te eten en vervolgens mee naar buiten gaan. Dit vind ik de fijnste pauzes, dan heb ik echt even tijd voor mezelf. Dit lukt niet altijd met alle groepen, sommigen hebben toch een leerkracht nodig op het plein. Maar dan maak je wellicht voor die specifieke groep een andere keuze. En los je de rest wel op met andere krachten dan de leerkracht.

Wat zijn goede pauzes?

Toen ik fulltime werkte, dacht ik dat even lekker scrollen op mijn telefoon een goede pauze was. Ik was tenslotte non stop met de kinderen bezig, dus even mijn aandacht richten op iets anders, een schermpje. Doodmoe werd ik ervan bleek, want een schermpje is helemaal geen pauze! Je brein verwerkt dan namelijk nog allerlei prikkels las ik in het boek Focus AAN/UIT.

Ken je dat: de meest creatieve ideeën komen bij je op als je onder de douche staat of als je een wandeling maakt? Dat zijn de momenten waarop je brein oplaadt, omdat het geen of weinig prikkels te verwerken heeft. Op de achtergrond blijft je brein aan het werk, zonder dat je het echt doorhebt. Ineens komen er allerlei oplossingen op problemen. Natuurlijk kan Erik Scherder dat veel beter uitleggen dan ik.

Dus pauzes zijn echt pas pauze als je weinig tot geen prikkels te verwerken hebt.

Wandelen dus!

Ik heb dit regelmatig gedaan op verschillende werkplekken. Even de school echt verlaten en een ommetje maken. Erik Scherder zou wederom trots op me geweest zijn. De geluiden, geuren en eventueel het zonnetje op mijn huid in me opnemen terwijl ik ook wat beweging krijg. Soms sprak ik met collega’s af waarbij we het vaak over hele andere zaken hadden dan school (want dan is het nog geen pauze) en we elkaar beter leerden kennen.

Mindfulness

Die geluiden, geuren en gevoelens ervaren leer ik via mindfulness, ook een mooie manier om pauze te nemen. Het is alleen niet altijd makkelijk een rustige plek te vinden om te mediteren. Ik zie mezelf al zitten op het invalide toilet waar ik ook nog eens de tijd moet delen met kolvende moeders. Nope, mij niet gezien. Maar je kunt ook al mindfulness beoefenen door je aandacht te  richten op waar je mee bezig bent. Bewust eten bijvoorbeeld, zonder dat je wordt afgeleid door je smartphone.

In mijn cursus Werkdrukverlichting voor leerkrachten zit een korte meditatie die ik zelf ontwikkelde die je zelfs gedurende je lesdag kunt doen. Het helpt je om een bewuste keuze te maken wat je klas (en jij) op dat moment nodig heeft.

Kopje thee

Soms kan het heel simpel zijn. Pak een kopje thee (of koffie), ga zitten en keuvel wat over koetjes en kalfjes met een collega.