Door Shanon. Speciaal onderwijs: terug naar school. Sommige leerlingen juichen, andere leerlingen zijn bang en durven eigenlijk nog niet naar school te komen. Maandag 11 mei is het zover alle scholen voor speciaal onderwijs gaan voor 100% open, maar wat hebben deze leerlingen nodig de eerste dagen en hoe kan je als leerkracht tegemoetkomen aan deze behoeften?
Speciaal onderwijs: terug naar school
De thuiswerkperiode
De thuiswerkperiode tijdens de Coronaperiode is voor veel leerlingen uit het speciaal onderwijs een verwarrende tijd geweest en heeft een grote indruk achtergelaten. De structuur en voorspelbaarheid die de school hen bood is weggevallen. Opeens zien ze geen vriendjes of vriendinnetjes meer en daarnaast wordt er ook nog eens lesgegeven door papa of mama. Ze kunnen het huis beperkt uit en de spanning loopt in veel gezinnen hoog op omdat er weerstand is tegen het leren.
Onderwijsbehoeften van leerlingen in het speciaal onderwijs
Zoals eenieder zal weten is structuur, voorspelbaarheid en duidelijkheid voor elke leerling van belang, zo ook voor leerlingen in het speciaal onderwijs. Voor veel van deze leerlingen betekent dit niet enkel structuur en voorspelbaarheid in de verbale vorm, maar vooral ook structuur en voorspelbaarheid in tijd en ruimte. Deze leerlingen tonen weinig flexibel en de structuur zal dan ook aangebracht moeten worden door de leerkracht.
Tevens ontbreekt het bij veel van deze leerlingen aan inzicht in oorzaak-gevolgrelaties. Dit maakt de thuiswerkperiode voor deze leerlingen extra verwarrend. Want wat betekent corona? Wat voor gevolgen heeft dat voor mij en waarom? Waarom moet ik 1,5 meter afstand houden? Wat gebeurt er als ik nies? Daarnaast vragen de RIVM-richtlijnen dat deze leerlingen zich ook kunnen verplaatsen in de ander, iets wat voor deze leerlingen soms lastig is.
In de klas
Het moge duidelijk zijn dat de terugkeer naar school wat van deze leerlingen vraagt. Want door de RIVM-richtlijnen gerelateerd aan Corona zijn vanzelfsprekende dingen veranderd. Als de leerlingen de klas in komen heeft de klas een andere opstelling, zitten zij op een andere plek, naast een andere leerling, krijgen zij ander onderwijs en moet er op afstand hulp geboden worden. Ook kan de juf niet geknuffeld worden of is er geen sprake van ander fysiek contact wanneer er een situatie lastig is. Nabijheid en fysiek contact is juist voor deze leerlingen van essentieel belang. Maar wat dan wel?
Lees ook deze tips op de site van steunpunt passend onderwijs.
Tips voor de overgang van thuis naar speciaal onderwijs
Om de overgang van thuis naar school zo soepel mogelijk te laten verlopen is het van belang om de leerlingen in het speciaal onderwijs van tevoren wat structuur en voorspelbaarheid te bieden. Dit kan je doen door middel van:
- Een foto of een filmpje van het klaslokaal op te sturen. Zo is het voor de leerlingen geen verrassing hoe het klaslokaal eruitziet en waar zij zitten op maandag 11 mei.
- Duidelijk te zijn in de verwachtingen naar ouders en leerlingen betreft de richtlijnen die gelden omtrent Corona. Het helpt om de afspraken voor deze leerlingen visueel te ondersteunen met pictogrammen. Vraag ouders om de afspraken alvast met hun kind door te nemen. Zo horen de leerlingen de afspraken niet voor het eerste in de klas.
Tips voor in de klas terug naar school
- Zorg dat zo snel mogelijk de gebruikelijke structuur wordt opgepakt. Denk hierbij aan het volgen van de gebruikelijke lessen volgens de dagroutine.
- Zorg voor vaste routines/gewoontes met betrekking tot de hygiënemaatregelen en ondersteun deze zo nodig met pictogrammen.
- Herhaal nieuwe hygiënemaatregelen, doe de maatregelen voor, doe ze samen en laat de leerlingen ze na doen.
- Maak duidelijke afspraken met de leerlingen over wat zij kunnen doen wanneer zij hulp nodig hebben.
- Ga met de leerlingen wanneer zij de behoefte voelen in gesprek over de Coronaperiode thuis. Emoties en gevoelens mogen centraal staan. Wat ging er goed? Wat was er nog lastig? Wat voor speciale dingen heb je meegemaakt? Voor leerlingen die moeite hebben met het verwoorden is er natuurlijk altijd de mogelijkheid om te tekenen, een tekst te schrijven of misschien zelfs te vloggen! Zorg ervoor dat je tijdens deze gesprekken de oorzaak- en gevolgrelaties voor de leerlingen blijft benoemen. Gesprekskaarten over corona voor de Beebot zijn hier te vinden.
Naast deze praktische tips is het natuurlijk vooral van belang dat de leerlingen zich veilig en gehoord voelen. Maak er een leuke eerste dag van waarbij inspanning en ontspanning zich afwisselen. Het is tenslotte een feestje om alle leerlingen weer terug te zien in de klas! Je kunt ook het pakket gouden weken of het lespakket eerste schoolweken bestellen voor groepsvorming in de weken terug op school.
