Win Vloeiend van groep 2 naar 3

Vloeiend van groep 2 naar 3 WIN!

Judith schreef al over vakliteratuur. Ik heb nu een mooie winactie in samenwerking met Pica voor kleuterleerkrachten en groep 3 leerkrachten: Vloeiend van groep 2 naar 3

Ik zoek altijd naar hoe ik zo goed mogelijk kan lesgeven. Hoe zorg ik voor een goede instructie? Hoe sluit ik aan bij kleuters? Hoe zorg ik dat ik de kleuters genoeg aanbied? Hoe draag ik zorg voor een goede balans tussen spelen en leren, of juist spelend leren? Hoe zorg ik voor een goede doorstroom van groep 2 naar groep 3? Ik vond echt veel tips in Vloeiend van groep 2 naar 3 die ik komend schooljaar wil inzetten. Ik vind het zowel een boek voor startende leerkrachten, want hoe zet je betekenisvolle hoeken in bijvoorbeeld? Maar ook voor ervaren (kleuter)leerkrachten zoals ik die willen weten hoe ze er nog meer uit kunnen halen en hun onderwijs dus kunnen versterken.

Bekijk het boek hier

Vloeiend van groep 2 naar 3

Mijn exemplaar van het boek ziet er echt gelezen uit. Ik heb het helemaal doorgenomen, aantekeningen gemaakt, zaken gearceerd die ik wil onthouden, meegenomen op vakantie, etc.

Win Vloeiend van groep 2 naar 3

De achterflap belooft ons een boek met informatie over een goede doorstroom van groep 2 naar groep 3 en tips over hoe je aansluit bij de soms grote verschillen in de ontwikkeling van jonge kinderen.

Wat ik vooral fijn vind, is dat er veel onderzoek naar hoe kinderen leren is meegenomen in de tips. Het komt niet “zomaar” uit de lucht vallen. Helaas is er weinig literatuur/onderzoek te vinden naar de meerwaarde en de opbrengsten van een groep2/3, maar de schrijvers konden wel putten uit ervaringen van leerkrachten.

Samengestelde groepen in Vloeiend van groep 2 naar 3

Het boek begint met de uitleg van samengestelde groepen: groep 2/3 of groep 1-2-3. Steeds meer scholen kiezen hiervoor. Ik vond het interessant om het gesprek hierover te kunnen openen bij ons op school, maar ik moest er eerlijk gezegd ook een beetje doorheen lezen. Ik heb zelf groep 1/2 en was vooral benieuwd naar de tips voor de doorstroom van groep 2 naar groep 3. Gelukkig vond ik die vanaf hoofdstuk 3 waarbij het start met leerkrachtvaardigheden.

1. Visie organisatie

Alles start met een visie hoe je groep 2 en 3 wilt inrichten en hoe je doorstroom wilt verbeteren. In het eerste hoofdstuk vind je tips hoe je hierover in gesprek kunt gaan. Wat ik opvallend vond was dat de ongeveer de helft van de scholen de 1 oktobergrens aanhoudt als leeftijdsgrens voor de overgang van 2 naar 3. Waar komt die grens dan vandaan vraag ik me af? En hoe kun je als school hier een visie op ontwikkelen?

2. Beredeneerd aanbod

Belangrijk is dat kinderen beter leren als ze worden aangesproken op hun gevoel van relatie, competentie en autonomie: ik hoor erbij, ik kan het en doe het zelf. Kleuters leren informeel, vooral door te spelen. Met diverse materialen, interventies van de leerkracht en een gedifferentieerd aanbod van doelgerichte taal- en rekenactiviteiten. Een groep 3 kind leert steeds meer formeel met ook een gedifferentieerd aanbod van doelgerichte taal- en rekenactiviteiten met daarnaast nog ruimte voor vrij spel en rollenspel. In dit hoofdstuk leer je over de executieve functies bij jonge kinderen, hoe je beredeneerd aanbod kunt opstellen (voor groep 2/3) en hoe je doelgericht kunt werken vanuit leerlijnen en tussendoelen (van SLO en eventueel methodes).

Wat ik hier vooral leerde is dat de tussendoelen voor eind groep 2 van SLO nooit een verplichting zijn geweest. Zo is bijvoorbeeld het doel: kent 15 letters een onterechte vertaling van: ontdekken van het alfabetische principe. De einddoelen (referentieniveaus eind groep 8) staan vast, de weg ernaartoe niet. Scholen mogen dit zelf bepalen, daarvoor is die visie dus zo belangrijk!

SLO heeft voor de leergebieden inhouden geformuleerd, die vind je hier. Je kunt ze zien als leidraad voor je aanbod, hier kun je dus als school keuzes in maken.

3. Leerkrachtvaardigheden

In dit hoofdstuk lees je wat de literatuur zegt over goed onderwijs aan jonge kinderen. Bijvoorbeeld een korte transitietijd, positief leerklimaat, meer spreektijd, samenwerken, activiteiten in stappen, interactie en betrokkenheid, hogere denkvaardigheden, rijke (reken)vragen inbrengen. Naar aanleiding daarvan heb ik een doel voor mezelf opgesteld voor dit schooljaar: ik wil meer en betere vragen leren stellen aan kleuters, zodat hun ontwikkeling beter gestimuleerd wordt. Vragen stellen komt namelijk ook in het hele boek terug, hier kan ik ze dus echt mee helpen! En kan ik echt nog wat meer ontwikkelen.

In dit hoofdstuk leer je verschillende modellen, zoals de vier fasen van GRIMM, de taxonomie van Bloom en hoe je goede instructie kunt geven. Dit deel wil ik binnenkort nog eens doornemen, want het is best veel en pittige kost (voor mij). Gelukkig staan er veel praktijkvoorbeelden in, zodat ik het wel kan vertalen naar de praktijk.

4. Spel

Natuurlijk is spel dus heel belangrijk, spelen is zelf essentieel voor de ontwikkeling van jonge kinderen. Als leerkracht heb je de belangrijke taak om veiligheid te bieden, inrichten van de binnen- en buitenomgeving met materialen, fantasie inbrengen, ruimte geven aan eigen inbreng van de kinderen, tijd geven, regels aangeven en bewaken, rollenspel begeleiden en meespelen in de hoeken. Je moet dus een goede balans zien te vinden tussen vrij, begeleid en geleid spel. Er staat een handig schema bij wat de fases van spel en rollenspel zijn. Je leert ook welke rollen je kunt aannemen tijdens het begeleiden van spel. Dit plan je ook in je rooster.

Ik wil meer proberen om taal- en rekendoelen in de hoeken te verwerken. Op klasvanjuflinda.nl kun je hier handige pakketten en e-learning voor bestellen.

5. Klassenmanagement

Vooral voor startende leerkrachten een uitdaging, maar soms ook voor ervaren leerkrachten: het klassenmanagement. Zeker als je groep 2/3 samen hebt is het fijn om hier tips voor te krijgen. Het draait daarbij vooral om zelfstandig werken. Dat moeten jonge kinderen aangeleerd krijgen en in dit hoofdstuk krijg je tips voor de stappen die je dan kunt zetten. Ook zie je voorbeelden van dagroosters die je kunt inzetten naar aanleiding van je visie op de doorstroom.

6. Monitoren

De ontwikkeling observeren en registreren is ook belangrijk voor een goede doorstroom. Het is verplicht in groep 1/2 om een observatie-registratiesysteem te gebruiken. Cito-toetsen mogen binnenkort niet meer afgenomen worden. Je maakt als school een keuze in een systeem.

Wat ik interessant vond: het lijkt erop dat hoe scherper de criteria voor (kleuter)verlenging zijn geformuleerd op school, des te meer kinderen doorstromen naar groep 3. Ook hier maak je als school een keuze in. Volgens onderzoek (Oenema-Mostert) zijn de volgende vragen van belang bij keuze voor al dan niet verlengen:

  • Zit het kind goed in zijn vel?
  • Heeft het plezier in wat het doet?
  • Kan het omgaan met uitgestelde aandacht?
  • Kan het zich concentreren in de structuur die de leerkracht geeft?

Op alle vragen een ja? Dan kunnen de kinderen doorstromen, ook al hebben ze slechts een deel van de doelen van eind groep 2 gehaald.

De mate waarin kinderen fonemisch bewustzijn hebben en letterkennis bezitten voorspelt wel hoe vlot kinderen leren lezen in groep 3 (Wexler). Daar zie je volgens Verhagen, Aarnoutse en Van Leeuwe door: inzicht in opbouw van de klanken in woorden en het vlot kunnen benoemen van enkele letters.

Het blijkt uit onderzoek dat kinderen weinig profijt hebben van kleuterverlenging. Het geeft een voorsprong, maar die verdwijnt dit effect. Snel doorstromen kan wel een negatief effect hebben op de rekenresultaten in groep 4, maar later (groep 6 en 8) verdwijnt dit negatieve effect.

7. Rekenen-wiskunde

Vloeiend van groep 2 naar 3

In dit hoofdstuk wordt het leren rekenen in groep 2 en 3 besproken. Het gaat om de doorgaande lijn van getalbegrip en bewerkingen, vragen stellen en rijke rekenwoordenschat. je leert hier over het handelingsmodel uit het protocol ERWD, van informeel handelen naar formeel handelen. Ook de vertaalcirkel komt uitgebreid aan bod, net zoals het drieslagmodel. Hier wil ik overigens wel wat meer over weten, want ik vind het nog lastig om al deze modellen “over elkaar” te leggen.

8. Taal en lezen

Dit is altijd mijn stokpaardje. Hier lees je wat een goede aanpak kan zijn met een beredeneerd aanbod. Ook hier wil ik meer vragen leren stellen aan de kinderen. Een goede instructie en interactie samen oefenen voorkomt namelijk vaak extra interventies als de voorschotbenadering of BOUW! Kleuters maken vaak een sprong in de zomervakantie, dus zaak om in groep 3 goed te bekijken in welke mate ze letters en fonemische aspecten beheersen.

9. Schrijven

Schrijven helpt met de klank-tekenkoppeling. Het gaat in dit hoofdstuk ook om de motoriek en het oefenen.

10. Ontwikkelingsmateriaal

Vloeiend van groep 2 naar 3

Je leert over de verschillende ontwikkelingsmaterialen en de plek ervan in groep 2 en 3. Er staat een uitgebreid schema in van de ontwikkeling van het bouwen. Ik merk in mijn praktijk dat ik nu meteen kijk in welke fase de kinderen zitten tijdens het bouwen en of ik vragen kan stellen waardoor ze een stapje verder komen. Leuk om te zien dat ik nieuwe kennis uit dit boek dus ook direct toepas en dat dat snel kan door de tips uit Vloeiend van groep 2 naar groep 3.

Vloeiend van groep 2 naar 3 heeft zoveel informatie en tips voor zowel groepen 2/3 als kleuters en groep 3 apart! Ik denk dat ik het regelmatig nog even doorblader, of wellicht te zijner tijd nog eens doorlees om de stof echt te laten beklijven en in te kunnen zetten in mijn praktijk. En natuurlijk ga ik met mijn collega’s in gesprek hoe we het op onze school willen vormgeven. Echt een aanrader voor de kleuterleerkracht en de groep 3 leerkracht! 

Win!

Ik mag van Pica 3 exemplaren van het boek weggeven! Laat hieronder (op de site dus) een reactie achter wat je hoopt te leren uit dit boek. maandag 9 september mail ik de winnaars.

Bekijk het boek hier