‘Hey Helga. Hier een mama-vraagje. Onze oudste is nu 3 jaar en we zijn al een hele tijd bezig met het plassen op de wc en afscheid nemen van de luier. Maar ik weet het niet meer. Wat lastig zeg, dat zindelijk worden… Heb je een tip?’
Helga, heb je een tip?
In het begin vond ze het potje heel interessant. Maar wilde ze er wel op gaan zitten, gebeurde er niks. Tot haar eerste plasje. Jeetje wat was ze trots! Met een uitgestrekte arm (zo van YEAH, zie je het al voor je?) kwam ze de kamer binnen. Toen wilde ze wel wat vaker op het potje. Dus klaar voor de volgende stap dachten we…
Dus hup in de blote billen. Want dat roept iedereen om ons heen: laat ze een weekje in blote billen lopen en dan wordt ze vanzelf wel zindelijk…..nou dat hebben we geweten. Madammeke vond de plasjes niet vies, maar stond er in te springen…..hmmm toch nog niet het moment.
Na een tijd wachten weer opnieuw gaan aanbieden (want de interesse was even weg). Nu plast ze ong. 1 a 2 keer op een dag op het potje. Maar wel met een hele trukendoos, verhaaltjes lezen ondertussen. Stickers plakken op een stickerkaart. Maar echt zindelijk? Nee, want als je vraagt of ze even mee gaat plassen heeft ze al geen zin meer.
Help, wat nu? Want volgend jaar is ze 4 en moet ze toch echt naar school. Vertel eens: hoe deed jij dat met jouw 4 kanjers?
Bericht terug
Hoi Sharona,
Ja inderdaad, het is bijna zover… Maar mijn meneertje mag al naar de basisschool omdat hij 4 jaar geworden is. En hij is ook nog niet zindelijk, help! Dan mag hij dus nog niet naar de basisschool. En mama Sharona, ik heb dus geen tijd meer. Even geduld, ik ben ermee bezig maar eigenlijk hoort mijn zoon ermee bezig te zijn.
Ik herinner hem steeds eraan om naar de wc te gaan in de hoop dat hij er zelf aan gaat denken. Maar als ik er zoveel als ouder mee bezig ben, neemt hij straks zelf wel de verantwoordelijkheid om naar de wc te gaan?
Hij merkt dat ik me druk maak over zijn natte broeken. En dat klopt, ik maak me ook druk over zijn natte broeken, want ik heb geen tijd om hem zo vaak per dag droge kleren aan te doen. Ik wil hem ook niet dwingen want dan kunnen er problemen ontstaan of ontwikkelt hij angst en dat wil ik ook niet. Kortom een groot dilemma en om wanhopig van te worden! Dus mama, je staat er niet alleen voor.
Zindelijk worden
Mijn jongste dochter bleef tot haar 5 jaar ‘ongelukjes’ hebben. Mijn oudste zoon werd laat zindelijk. Bij hem van alles geprobeerd (de trukendoos) tot ik uiteindelijk inzag dat het niet hielp. Toen ik het opgaf en hem met rust liet, werd hij zindelijk. Mijn oudste dochter was de uitzondering, want die was binnen een dag zowel overdag als ’s nachts droog. Die zei gewoon “ik wil geen luier meer aan, ik wil op de wc plassen”. Er zijn dus heel veel kinderen bij wie het zindelijk worden minder vlot gaat. Er zijn kinderen die alleen in de luier willen poepen, niet op de wc durven of een ‘terugval’ krijgen. Kortom nog niet in staat zijn meerdere keren per dag naar de wc te rennen om hun behoefte te doen. Wat nu?
Want hij mag bijna naar de basisschool, de tijd dringt. Over de opvoedkwestie zindelijkheid heb ik me steeds het meeste zorgen gemaakt en vind ik tevens de lastigste van het hele opvoeden. Zindelijkheid vereist een eigen verantwoordelijkheid waar sommige kinderen niet aan willen. Het idee dat het kind deels voor zichzelf moet gaan zorgen kan hem beangstigen.
Bij mijn 4e kind is dit duidelijk te merken want zijn broer en zussen deden het wel voor hem.
Lees ook: NAAR SCHOOL, MAAR NOG NIET ZINDELIJK
Wanneer en hoe?
Zindelijk worden is het trainen van blaas- en darmspieren. De meeste kinderen worden tussen de 2,5 en 4 jaar zindelijk. Om zindelijk te worden moeten kinderen aan twee voorwaarden voldoen:
1) De beheersing van de blaas. Leren om een korte tijd hun plas op te houden door bewust hun bekkenbodemspieren aan te spannen.
Vervolgens kunnen ze zelf bepalen waar en wanneer ze willen plassen.
2) Duidelijk maken dat ze ‘moeten’, begrijpen wat de ouders verlangen en hierna handelen, een
bepaalde tijd- op de wc- in een bepaalde houding zitten, in staat knoopjes open te maken en hun billen af te vegen. Tot slot de aandrang herkennen- deze controleren- plassen en poepen tot het juiste moment en de juiste plaats uitstellen.
Het kind moet dus een aantal dingen eerst beheersen. Verder moet het er ook emotioneel klaar voor zijn. De een pleit ervoor om er pas mee te beginnen als het kind er klaar voor lijkt te zijn en de ander pleit voor een zindelijkheids-training en dat deze vroeg en snel moet gebeuren. Anderen zeggen weer dat je flexibel met zindelijkheidstraining om moet gaan.
Lees ook: ZINDELIJK WORDEN MET LUMIES!
Zindelijkheidsstoornissen
Ik wil er graag twee noemen. De eerste is enuresis (urine). Hier is sprake van bij kinderen die ouder zijn dan 5 jaar en nog nooit zindelijk zijn geweest. Bij kinderen die na een zindelijke periode van zes maanden of langer een terugval hebben. De tweede is encopresis (ontlasting). Hier is sprake van als een ouder kind regelmatig in zijn broek poept zonder dat daarvoor lichamelijke oorzaken zijn.
Het kind houdt zijn ontlasting op waardoor er verstopping ontstaat. Wordt die verstopping chronisch, dan ontstaat er dunne ontlasting die erlangs sijpelt. Omdat de opgehouden ontlasting steeds harder wordt en het poepen daardoor steeds pijnlijker, blijft het kind het poepen vermijden en ontstaat een neerwaartse spiraal. Het kan ook zijn dat het kind, soms doelbewust, op de verkeerde plekken poept.
Is er een gouden tip?
Het succes hangt vooral af van de juiste afstemming van leren en rijpen. Factoren die het leren beïnvloeden liggen vooral bij de ouders, terwijl het rijpen op het niveau van het kind liggen.
Misschien is geduld en gewoon even afwachten een gouden tip. Maar ook jouw verwachtingen die je als ouder hebt over zindelijkheid loslaten. Een kind wordt pas zindelijk als hij of zij eraan toe is. Hoe kun je dit merken? Het kind blijft dan minstens twee uur achter elkaar droog of worden droog wakker na hun slaapje. Het heeft een regelmatige en voorspelbare stoelgang, geeft d.m.v. gezichtsuitdrukkingen of woorden aan dat het naar de wc moet, vindt het vervelend om met een natte/vieze luier rond te lopen, vraagt zelf of het naar de wc mag, wil graag ondergoed dragen.
Boos worden helpt niet. Een stickersysteem of beloning (positieve bekrachtiging) als het hem gelukt is om op tijd naar de wc te gaan kan wonderen verrichten.
Succes prijzen en consistente opdrachten geven zijn belangrijk. Het kind zoveel mogelijk eigen verantwoordelijkheid geven en als ouder een ondersteunende rol spelen. Motiveer het kind om zelf met oplossingen te komen.
Ik ben van mening dat er geen vast tijdstip bestaat om te starten met zindelijkheidstraining en of je dat wel op die manier moet doen. Ik zou ermee beginnen als kinderen aangeven dat ze er klaar voor zijn. Mijn zoon vindt natte luiers niet meer fijn. Om de twee uur laat ik hem naar de wc gaan, elke dag, in de hoop dat hij over een week zindelijk is.
Een soort toiletafspraak maken dus: op een vast tijdstip naar de wc en daar vijf minuten blijven zitten (of korter als de behoefte eerder zijn gedaan) om te proberen te plassen.
Een zindelijkheidskalender zou ook een optie kunnen zijn.
Het gebruik van een plaswekker, ’s nachts, kan een effectieve manier zijn om kinderen die het moeilijk hebben om helemaal zindelijk te worden te helpen.
Neem contact op met de basisschool, dat je kind nog niet zindelijk is, en overleg wat zij voor idee daarover hebben. Maak een afspraak met je huisarts om je zorgen en problemen met de zindelijkheid te bespreken. De huisarts kan vaststellen of er sprake is van een zindelijkheidsprobleem en wat de lichamelijke of medische oorzaak daarvan is. Maar veruit in de meeste gevallen is hier geen sprake van. Pas na zijn 5e verjaardag wordt niet zindelijk zijn zorgelijk!
Een kant en klare oplossing heb ik dus niet, maar kijk naar wat je kind nodig heeft om zindelijk te worden en wat bij hem past (en wat daarbij voor de ouders haalbaar is). Dwing het niet af en ga niet pushen (hoezeer jij als ouder wil dat hij of zij zindelijk wordt) dit werkt alleen maar averechts.
Geef het kind tijd en ruimte om het te leren, rust en steun om zelfvertrouwen te ontwikkelen.
En ouders… geduldig, ontspannen en rustig blijven!
Uitgelichte foto: Shutterstock