Het werkverdelingsplan moet elk jaar op tafel komen en met het team besproken, zo staat dat in de cao van het primair onderwijs. Ik heb dat op verschillende manieren gezien; van weinig tot juist veel inbreng van leerkrachten. Hier ben jij aan zet, pak die ruimte dan ook! Ik geef je er tips voor.
“Ja, maar ze zeggen dan dat het in mijn taakbeleid staat.” Ik krijg dat vaak te horen als ik een workshop geef over werkdrukverlichting.
“Ben je er het gesprek over aangegaan?” vraag ik dan. Maar dat vinden ze of lastig of ze horen alleen de dooddoener van het taakbeleid. Daar heb ik wel wat tips voor, want jij beslist mee over de taakverdeling op school!
Wat is het werkverdelingsplan?
In het werkverdelingsplan maak je afspraken over de activiteiten van het komende schooljaar en wordt het werk verdeeld onder de collega’s. Zo heb je waarschijnlijk wel over de opslagfactor gehoord. Dit zijn alle uren die je nodig hebt voor de voorbereiding van je lessen en bijvoorbeeld het nakijken ervan, net als gesprekken met leerlingen en ouders. Niet alle scholen gebruiken dit nog, maar op de scholen waar dit wel gebeurt, is dat 35% tot 45% van je tijd. In de praktijk blijkt dat je deze uren vaak ruimschoots haalt, maar eigenlijk nog vaker erover heen gaat. Of alle randzaken gaan ten koste van waar je eigenlijk de opslagfactor voor wilt gebruiken: een goede voorbereiding van je lessen.
Taakbeleid
Naast de opslagfactor bepaal je vaak ook in het werkverdelingsplan wie in welke commissie zit. Hier staan vaak van tevoren genoteerde uren voor. Maar dit is niet altijd evenredig met de uren die je erin stopt. Waar de ene een taak in een uur kan afronden, heeft de ander er twee uur voor nodig. Ik vind dat je daar als school rekening mee moet houden.
Tip: houd zelf je uren en taken eens bij. Hoeveel tijd ben je kwijt aan je commissie en welke taken doe je dan? Wellicht moeten de uren op de schop?
Bespreek het met je team
Het werkverdelingsplan is dus niet een kwestie van een formulier afvinken met alle commissies erop, maar echt het gesprek aangaan. Wat willen jullie volgend schooljaar bieden, maar wat kun je ook laten? Denk na over wat jij wil, maar ook wat je kan in de tijd die je hebt. En zorg ervoor dat je vooral op school werkt en thuis de tijd voor jezelf hebt.
Een school waar ik werkte had daar een mooie werkvorm voor:
Alle feesten en activiteiten op school hingen door de hal. We kregen allemaal post-its om op te plakken. Een groene voor de activiteiten die we wilden houden, rode voor wat wel weg kon, of teveel werkdruk opleverde. Dat werkte echt goed! Zo vond iedereen de Kinderboekenweek gelukkig heel belangrijk, maar het eindfeest kon er wel af. Je kunt dat ook goed communiceren naar ouders als je erbij zet wat je belangrijk en prioriteit vindt (goed lesgeven toch?) en dat een bepaald feest daar bijvoorbeeld niet aan bijdraagt. En dan niet achteraf het feest toch weer oppakken. Nee, als je besluit iets niet te doen vanwege de werkdruk, blijf je daar ook bij.
Eigenlijk moet je dit elk jaar doen. De AOb heeft beschreven wat zij een goed overleg vinden, lees het hier.
Taakverdeling maken
Wat moet er in ieder geval in het werkverdelingsplan staan?
- Verdeling van de lessen en de groepen onder leerkrachten
- Verhouding tussen lesgevende taken en overige taken
- De opslagfactor (of uitgedrukt in tijd met voorbereiding en nawerk)
- De tijden voor ondersteunend personeel
- Welke taken er door wie worden gedaan met de tijd erbij
- De pauzes (en ja, hier heb je dus zeggenschap over, ook bij een continurooster)
- Wanneer medewerkers op school moeten zijn (dit beslist het team)
- Besteding van de werkdrukmiddelen
- Eventueel het vervangingsbeleid
Dit is dus niet alleen de taak van de MR en de PMR, maar ook van jou als leerkracht! Ga dat gesprek aan met je team en zorg dat je medezeggenschap hebt over het werkverdelingsplan van volgend schooljaar. Lees er hier meer over.
Hoe je het gesprek kunt aangaan, lees je in mijn boek De gelukkige leraar.