De aflevering van BOOS over grensoverschrijdend gedrag houdt me erg bezig, net als velen met mij. Helaas maken veel mensen, maar ook kinderen mee dat hun grenzen overschreden worden. Dit is niet oké, hier ligt ook een rol voor ons als leerkracht om het gesprek over aan te gaan met de leerlingen. Maar hoe leer je kinderen grenzen respecteren (en aangeven)?
Met veel pijn in mijn buik heb ik de aflevering van BOOS gekeken waar een beerput aan grensoverschrijdend gedrag werd opengetrokken.
Helaas komt grensoverschrijdend gedrag nog veel voor, in allerlei gradaties. Ook ik word nog regelmatig nagefloten of nageroepen op straat. Tijdens het uitgaan in mijn tienerjaren ben ik ook wel eens betast op plekken waar ik het niet wilde. Het laatste voorval dat ik meemaakte was in de sauna, de plek waar veiligheid wellicht extra belangrijk is. Ik was toen duidelijk zichtbaar zwanger van de jongste. Tijdens het douchen kwam er een man vlakbij me staan. Oké, dacht ik nog, kan, maar ik vond het al een beetje vreemd. Vervolgens ging ik in het bubbelbad zitten en niet veel later stapte hij erbij. Bij de derde keer, naast me zitten in de rustruimte, werd ik heel kwaad. Voor de duidelijkheid: op alle plekken was ik alleen en kwam hij erbij. Hem erop aanspreken durfde ik niet, hij was tamelijk groot. Ik ben klein en was zwanger, ik durfde mijzelf én ons kindje niet in gevaar te brengen. Omdat ik echt ontiegelijk boos werd, hoe haal je het in je hoofd om een zwangere vrouw lastig te vallen, durfde ik gelukkig wél naar de receptie te stappen. Zij gaven aan dat een mannelijke collega op hem af zou stappen. Ik heb hem de rest van de tijd niet meer gezien. Ik weet ook niet wat er verder is gebeurd, maar ik heb het erbij gelaten.
Toen vond ik het een beetje gek, maar na het kijken van de aflevering ben ik zo mogelijk nog bozer dan toen. Hoe kon hij het zich überhaupt in zijn hoofd halen! Een onveilig gevoel als vrouw is nooit oké.
Grenzen respecteren (en aangeven)
Mijn eigen kinderen (van 7 en 4 jaar) leer ik dat hun lijf van hen is. Dat niemand ooit iets bij ze mag doen wat ze niet willen. En dat ze ook de grenzen van anderen moeten respecteren. De vraag stellen of je een knuffel mag geven bijvoorbeeld en dan het ook zeker respecteren als de ander nee zegt. Want de één vindt dat heel fijn en de ander vindt het niet zo prettig of wil dat op dat moment niet. Soms worstel ik er wel mee wat ik wel en niet kan bespreken met ze, wat bij hun leeftijd past.
Rutgers kan je hierbij goed ondersteunen met hun site Seksuele vorming en natuurlijk de Week van de Lentekriebels.
Op hun site lees ik dat je dit al met jonge kinderen kunt bespreken:
Seksuele ontwikkeling peuter en kleuter
Als leerkracht (en ik denk – Maike – ook als ouder) kun je kinderen van deze leeftijd:
- Sociale regels leren over welk (seksueel) gedrag wel of niet toelaatbaar is;
- Informatie geven over het lichaam;
- Vertellen dat (de meeste) jongens een piemel hebben en (de meeste) meisjes een vulva of vagina;
- Vertellen waar baby’s vandaan komen.
In de klas bespreek ik ook zeker grenzen aangeven. Kinderen willen bijvoorbeeld graag stoeien en dan zeg ik ze altijd te checken of iedereen het ermee eens is en ook wil. Dat je het mag zeggen als het te hard gaat en dat de ander dan moet stoppen.
Ik hoop ook dat kinderen naar me toe durven te komen als er iets thuis is dat ze niet fijn vinden. Een aantal kinderen heeft dat ook gedaan, maar ik heb er helaas vast ook veel gemist.
Dit is een verschrikkelijk boek
Een grote aanrader voor in de bovenbouw (vanaf tien jaar) is: Dit is een verschrikkelijk boek. Je kunt het de kinderen zelf laten lezen, maar het is ook een goede om in de bovenbouw voor te lezen aan de hele klas. Zo horen alle kinderen de boodschap uit het boek. Het is op een begrijpbare manier voor kinderen geschreven, op hun niveau. Anton, de auteur, weet veel over het onderwerp en kan het ook precies vertalen naar de doelgroep die hij zelf ook lesgeeft. Het allerbelangrijkste is dat je het onderwerp bespreekbaar maakt als leerkracht. Zo kun je kinderen wellicht helpen om te weten dat zij er ECHT niks aan kunnen doen. Dat het niet oké is als ze de situaties uit het boek meemaken. En dat er altijd mensen zijn die ze willen helpen. Het leert de kinderen hun grenzen aangeven, maar ook zeker grenzen te respecteren. Zo vind ik het heel goed dat de flight of fight modus wordt uitgelegd. Als slachtoffer kun je niet altijd duidelijk NEE zeggen, omdat je brein een andere modus kiest. Dus ben je als dader altijd fout.
Dit is een verschrikkelijk boek helpt je als leerkracht in ieder geval het onderwerp bespreekbaar te maken.
Bekijk het boek hier.