Door Sharona. Nieuwe groepen zijn gestart, leerkrachten toegewezen. Hoe gaan we nu samen werken aan een positieve groepsvorming? Handboek positieve groepsvorming geeft tips, ook voor later in het jaar.
Handboek positieve groepsvorming
Het vormen van een positieve groep, hoe pak je dat het beste aan in het begin van het jaar? Uit welke stadiums bestaat het groepsproces ook alweer? En welke activiteiten kan ik met de kinderen ondernemen om de groepsvorming zo positief mogelijk te beïnvloeden? Allemaal vragen die even door mijn hoofd schoten toen ik me bedacht dat er weer een nieuwe groep aan mij toevertrouwd werd.
Het Handboek positieve groepsvorming (van Maya Bakker-De Jong & Ivo Mijland) hielp me met mijn vragen een deel op weg.
Eerste indruk van het boek
Nieuwsgierig open ik het Handboek positieve groepsvorming. Zal dit boek gaan voldoen aan mijn verwachtingen? Ik werp een vluchtige blik op de inhoudsopgave van het boek en vrijwel meteen valt mijn oog op de woorden: begin met het einde voor ogen, denk in termen van winnen-winnen en houd de zaag scherp. Woorden die mij heel vertrouwd in de oren klinken, het zijn namelijk de gewoontes van The leader in me, de visie van waaruit wij op school les geven. Fijn om ze terug te zien in een ander boek, benieuwd of de oefeningen en werkvormen daar dan ook bij aansluiten!
Bekijk het boek hier.
Opbouw van het boek
Het boek bestaat uit 4 delen:
1. Theoretische onderbouwingen rond het groepsproces
2. Positieve beïnvloeding van het groepsproces
3. Mijn klas…
4. Oefeningen en werkvormen
Deel 1: Theoretische onderbouwingen rond het groepsproces
In dit eerste deel van het Handboek positieve groepsvorming worden aan de hand van verschillende theorieën de vorming van het groepsproces onderbouwd. Heldere, korte paragrafen met, altijd heel fijn, wat praktijkvoorbeelden.
Deel 2: Positieve beïnvloeding van het groepsproces
Deel 2 is een fijne toevoeging op deel 1. Na de theorie gelezen te hebben, krijg je in deel 2 te zien hoe je, je groep positief kunt beïnvloeden. Maar ook wat het doet met je groep als je je niet mengt in de vorming van de groep.
Deel 3: Mijn klas…
In deel 3 worden verschillende vragen waar je als leerkracht mee rondloopt omtrent de groepsvorming beantwoord. Daarbij wordt de theorie en de praktijk uit deel 1 en 2 met elkaar gecombineerd om tot een antwoord te komen.
Dit deel is handig om te lezen wanneer je zelf met één van de vragen zit, of een andere vraag in je hoofd hebt en je wilt zien hoe je theorie en praktijk uit deel 1 en 2 kunt vertalen naar je eigen situatie.
Deel 4: Oefeningen en werkvormen
Tot slot eindigt Handboek positieve groepsvorming met 25 oefeningen en werkvormen die je kunt inzetten in je groep. De oefeningen verdienen soms wel wat creativiteit in aanpassen, omdat ze doorgaans geschreven zijn voor de wat oudere leerlingen (10 tot 15 jaar).
Het fijne aan de oefeningen en werkvormen is, dat ze per stadium gerangschikt staan.
Ik merkte aan mijzelf dat ik dit prettig vond, omdat ik zo nog bewuster omga met de verschillende stadia waarin de groep kan verkeren. En wat het betekent als ze in z’n stadium zitten.
Wat ik wel jammer vind, is dat de opdrachten niet echt heel vernieuwend zijn. Vele ken je eigenlijk al wel, alleen omdat ze nu geplaatst worden in de stadiums van de groepsvorming, maakt het dat de oefening voor mij meer waarde krijgt. Doordachter is. Goed trouwens dat er ook aandacht is voor de afsluitende fase van het groepsproces, want deze is net zo belangrijk als de start.
Je kunt ook meer lezen over een positieve groepssfeer behouden.
Wat vind ik van het boek?
Handboek positieve groepsvorming leest gemakkelijk weg, de theoretische kaders in deel 1 zijn helder omschreven. Gaandeweg kom je in het boek verschillende stukken tegen over het voortgezet onderwijs (grotendeels is het boek ook voor deze doelgroep geschreven). Die stukken zijn gemakkelijk over te slaan. De verschillende suggesties die genoemd worden om te ondernemen met je klas, zijn (met een klein beetje denkwerk) gemakkelijk om te zetten naar de basisschool kinderen. In mijn geval de groep 5-ers.
Wat ik wel jammer vind aan het Handboek positieve groepsvorming, is dat het boek soms wat verouderd lijkt. Het zou van mij wel even een beetje opgefrist mogen worden. De theorieën staan nog steeds, de oefeningen en werkvormen zijn bruikbaar (al zouden deze uitgebouwd mogen worden), maar toch merk ik dat ik afhaak zodra ik lees over msn en hyves. Dit zijn geen praktijkvoorbeelden anno 2019 meer, maar eerder uit mijn jeugd.
Jammer, want dat haalt de kracht van het boek voor mij een beetje naar beneden. De paragrafen die dieper ingaan op het digitale stukje sla ik dan ook over met lezen.
En ik zou, mede ook omdat ik praktisch ben ingesteld, graag nog wat meer suggesties voor groepsvormende activiteiten zien.
Bekijk het boek hier.
Het boek in de praktijk
Nog even terug naar de vragen die door mijn hoofd schoten over het vormen een positieve groep, de aanpak aan het begin van het jaar, de stadiums waaruit het groepsproces bestaat en welke activiteiten ik met de kinderen kan ondernemen om de groepsvorming zo positief mogelijk te beïnvloeden.
Heeft handboek positieve groepsvorming heeft mij geholpen de stadiums weer helder te hebben, het heeft gediend als een goede opfrissing. Daarnaast kreeg ik enkele ideetjes voor activiteiten en kon ik deze voor mijn gevoel in het goede stadium weg zetten.
Mijn favoriete activiteit uit het boek (en zeker ook belangrijk in het eerste stadium) is toch wel Zoek de valse. Ik heb de kinderen allemaal 3 dingen over zichzelf op laten schrijven, waarvan 1 valse. De andere kinderen mochten daarbij raden welke vals was. Een hele leuke kennismakingsvorm!
Ik zou het boek als achtergrond informatie zeker nog wel een keer doorbladeren. Ook om even vlug wat inspiratie per stadium op te doen.
Het Handboek positieve groepsvorming is voor 28,95 te koop via Uitgeverij Quirijn.