Door Marjan. Vorig schooljaar was ik leerkracht van groep 3 en heb ik veel spelend leren ingezet. Nu ben ik leerkracht van een groep 3 – 4. Ik wil groep 3 het spelend leren niet afnemen, maar hoe doe ik dat in combinatie met groep 4? Spelend leren in groep 4 dus. Deze keer ga ik in op de wijze waarop ik dit heb uitgewerkt voor de taalmethode.
Spelend leren in groep 4
Combinatiegroep 3 – 4
Het nieuwe schooljaar is begonnen. Een bijzonder jaar voor mij, want voor het eerst in mijn schoolcarrière ben ik leerkracht van een combinatiegroep. Tijdens de formatie bleek dat groep 3 en groep 4 erg groot was. Helaas niet genoeg formatie om beide groepen te splitsen, dus het werd een combinatiegroep 3 – 4. We hadden de grote kracht van spelend leren, naast de methode en soms een stukje in plaats van, ontdekt in groep 3.
De kinderen zijn erg enthousiast en leren op een andere manier toch dezelfde stof. Veel handelend bezig zijn met de lesstof. Nu gingen we op zoek naar een manier waarop groep 3 dit aanbod evengoed kon krijgen en groep 4 daar niet te veel last van had. We hebben gekozen om ook bij groep 4 spelend leren in te gaan zetten. Groep 3 krijgt instructie en gaat dan zelfstandig aan het werk. Groep 4 verwerkt eerst de instructie van de vorige dag en krijgt dan instructie. Zo kunnen beide groepen samen de laatste 15 tot 20 minuten spelend leren.
Taal in Beeld groep 4
Wij hebben de taalmethode Taal in Beeld. Om het spelend leren te kunnen toepassen in groep 4, hebben we het blok goed bekeken, gehusseld en sommige lessen op een heel andere wijze aangeboden. Het eerste blok bestaat nu uit 4 weken: de eerste week staat de woordenschat op het programma. In de tweede week wordt gekeken naar schrijvers, soorten teksten en het schrijven van een verhaal. De derde week staat taalbeschouwing centraal, met daarin het alfabet en zelfstandige naamwoorden. In de laatste week is een herhaling van voorgaande weken en de toets.
Spelend leren in groep 4
Leuk dat husselen denk je dan, maar waar is dat spelen gebleven? Bij elke week hebben we een aantal spellen en verwerkingsbladen gemaakt waar de kinderen mee aan de slag kunnen. Tijdens het hele blok mogen de kinderen tijdens het circuit kiezen om met een tweetal een poppenkastspel te schrijven. Hiervoor hebben we werkbladen gemaakt, waarop in plaatjes staat aangegeven wie met wie praat. Bijvoorbeeld oma in gesprek met het kleinkind. Zo hebben we ook bladen waarin vader met moeder in gesprek is, opa en vader, moeder met kind, enzovoorts. De kinderen bedenken samen de dialoog en schrijven dit op het werkblad. Daarna mogen ze het oefenen en als poppenkastspel presenteren aan de groep. Dit sluit dan ook weer aan op ons thema ‘Ik en mijn familie’ van onze WO-methode Blink.
Hier is een download met het werkblad oma praat met kleinkind.
Spelend leren rondom woordenschat
Bij de woordenschatlessen leren de kinderen in dit blok 20 nieuwe woorden. Van deze woorden hebben we kaartjes gemaakt. De foto’s komen van de site pixabay, waar je gratis rechtenvrije foto’s kunt vinden. Bij de foto staat het woord. Op een apart kaartje staat de betekenis. De kinderen kunnen dit alleen, in een tweetal of in een groepje spelen. Ze houden hun taalboek met de woordenlijst onder handbereik, voor het geval ze niet meer weten wat het woord betekent. Ze zoeken de kaartjes bij elkaar of ze spelen memory.
Op andere kaartjes staat op de voorkant de foto met het woord en op de achterkant de uitleg. Zo kunnen ze elkaar afvragen. Ik zag ook al tweetallen die de kaartjes met de foto naar boven hadden gelegd. Als ze een woord weten uit te leggen pakken ze het kaartje en houden het zo omhoog dat ze zelf de foto zien en het maatje de uitleg. Dan zegt het kind de betekenis en zijn maatje checkt. Is het goed, mag diegene het kaartje hebben. Is het fout, wordt de goede uitleg voorgelezen en gaat het kaartje terug op tafel. Het laatste spel met deze kaartjes is op de beebotmat. De kaartjes met de uitleg zitten in een mandje, de foto’s in de mat. De leerling trekt een uitleg en stuurt de beebot naar de juiste foto. Andersom kan natuurlijk ook.
Hier vind je een download van de kaartjes die ik heb gemaakt.
Spelend leren rondom schrijven
In dit blok komen lessen aan de orde waarbij gekeken wordt naar de bedoeling van de schrijver: is het een verhaal of weettekst? En het schrijven van een kort verhaaltje. In de jaren dat ik leerkracht van groep 4 was, ontdekte ik dat de paar halve regels in het werkboek veel te kort waren voor de kinderen. Als ze zien dat ze het zo beperkt moeten houden, weten ze niet meer wat ze wel en niet moeten schrijven. We hebben de bovenstaande lessen gecombineerd in een week en zo dat er op het laatst twee lessen zijn om aan één langere tekst te werken.
De eerste les wordt het verhaal geschreven en de tweede les mogen ze hier aan verder werken. Daarna lezen ze hun verhaal voor aan een maatje en geven ze elkaar tips. Als het verhaal klaar is, mogen ze (als ze dat willen) voorlezen aan andere groepjes. Niet echt spelen dus, maar wel een uitgebreide manier om dieper in de lesstof te duiken.
Dit is het werkblad voor de opdracht van schrijven. De plaatjes komen van sclera en het lijntjespapier van klascement.
Spelend leren rondom taalbeschouwing
In de derde week staat taalbeschouwing op het programma. Twee lessen gaan over het alfabet en alfabetiseren. De eerste les wordt gestart met een alfabetliedje. Naast deze lessen wordt geoefend met het alfabetiseren. Er staat een bakje met alle letters van het alfabet. De leerling trekt willekeurig drie letters en zet deze in de juiste volgorde op het werkblad. Op de opdrachtkaart staat een overzicht van de juiste volgorde. Gaat dit goed, staat er een ander mandje met woorden. Ook hier worden drie kaartjes getrokken en in de juiste volgorde gezet.
Dit bestand bestaat uit de opdrachtkaart, het werkblad, een blad met de letters en een blad met de woorden om deze opdrachten te kunnen doen.
De andere lessen van deze week staan in het teken van het zelfstandig naamwoord. Hierbij wordt eerst in de klas rondgekeken en zelfstandige naamwoorden gezocht. Deze komen op een werkblad waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen namen voor mensen, dieren, planten en dingen. Als de kinderen begrijpen wat de bedoeling is, gaan ze ook samen op zoek op de speelplaats, in het park en in de school. Of ze lezen samen een bladzijde in een boek en zoeken daar de zelfstandige naamwoorden. Zo maken we samen een groot overzicht van zelfstandige naamwoorden. Deze komen in de klas te hangen. In het volgende blok komen de lidwoorden aan bod en die kunnen daar dan met een kleur aan worden toegevoegd.
Dit is het werkblad dat we gebruiken.
Spelend leren in groep 4
Het is veel werk om alles te husselen en extra spellen te maken, maar het is wel erg zinvol. De kinderen zijn erg enthousiast en zijn op een andere wijze bezig met de lesstof. Wil je meer erover weten? Klasvanjuflinda.nl is de expert.
Zet jij ook spelend leren in op school?
Er staat een affiliate link in dit blog.