Handletteren, een ontspannen creatieve bezigheid. Wat is het, wat heb je nodig en hoe doe je het? Ik geef je tips. Met hoe je eenvoudig kunt handletteren met kinderen.
Wat is handletteren?
Handletteren is de nieuwste rage die Nederland lijkt te veroveren. Je kunt het zo gek niet bedenken of het is te verkrijgen in een gehandletterde versie (of nog leuker, zelf te maken!). Denk maar eens aan agenda’s, quotes in lijstjes, kaartjes en cadeauverpakkingen.
Maar wat is handletteren nu eigenlijk? Gaat het er om dat je zo mooi mogelijk schrijft? Ben je kansloos als je een onleesbaar handschrift hebt? Nee, absoluut niet! Handletteren is namelijk het tekenen van letters. Heel veel verschillende soorten letters, met de leukste versieringen. Aan een mooie handlettertekst gaat een heel proces vooraf, van schetsen, schetsen en nog meer schetsen tot het uiteindelijk laatste definitieve penstreepje zetten.
Lees ook: VERSLAAFD AAN CANVA
Benodigdheden
Om te kunnen handletteren heb je niet zo heel veel materialen nodig. De volgende basics helpen je een heel eind op weg
- Scherp potlood
- Goede gum
- Schetspapier
- Gewoon papier
- Liniaal
- Fineliners (Verschillende diktes) of eventueel stiften
- Voor de inspiratie: verschillende voorbeelden van lettertypes
Bekijk ook mijn bord op Pinterest voor voorbeelden van lettertypes en andere inspiratie.
De aanpak
Als het de allereerste keer is dat je (met kinderen) gaat handletteren, laat ze dan eerst eens oefenen met het handletteren van hun naam (eventueel de achternaam erbij). Hiermee kunnen ze gemakkelijk verschillende lettertypes oefenen en ervaren. Hoe meer ze er onder de knie krijgen, hoe leuker het dadelijk wordt als je langere teksten wilt maken.
Nu moet ik er wel eerlijk bij zeggen dat volwassenen langer nadenken over wat ze doen en dat de kinderen meer vanuit hun gevoel werken. Ze starten gewoon en dat geeft vaak hele gave resultaten. Zeker als je het vaker mag doen!
Stap 1: Laat de kinderen enkele voorbeelden zien van gehandletterd werk. Wijs hierbij op het gebruik van verschillende lettertypes, de afstand tussen woorden, de verbindingen die gemaakt worden en de extra symbooltjes en tekeningetjes. Merk op, dat alles in verbinding met elkaar staat en dat er geen grote witte vlakken tussen de woorden zijn.
Stap 2: Handletter zelf een stukje voor. Teken dunne steunlijntjes, waartussen je de letters gaat tekenen. Dit zorgt ervoor dat je letters recht blijven (en stiekem oefenen de kinderen met meten). Laat verschillende soorten letters zien en de manier waarop je woorden verbindt. Veeg daarna de steunlijntjes uit.
Stap 3a: Mocht je de kinderen een quote/zin laten handletteren, laat ze dan eerst de quote/zin opschrijven. Na het opschrijven kunnen ze de belangrijkste woorden onderstrepen. Bij het handletteren maak je namelijk de belangrijkst woorden het grootst.
Stap 3b: Laat de kinderen op papier verschillende schetsen maken. Laat ze hierbij ook nadenken over hoe ze de letters in willen vullen en dit alvast een beetje schetsen. Laat ze elkaars schetsen bekijken, om te zien of optisch de letters kloppen. Door iemand anders te laten kijken zie je vaak nog net dat ene stukje wat beter kan.
Stap 4: Geef de kinderen het blad waarop ze moeten gaan werken en laat ze daarop een kader tekenen. Je tekst komt namelijk beter uit als hij omringd is door een witte rand. Bij een a4tje kies ikzelf voor een kader van 2 cm. Schets deze dun, want na afloop is het de bedoeling deze uit te gummen.
Stap 5: Breng je schets (heel licht schetsend!) over op de definitieve versie. Maak hierbij gebruik van hulplijntjes.
Aan de hand van de hulplijntjes kun je ook bepalen hoe groot je letters moeten worden. Zoek de helft van het lijntje op. Hier kun je de middelste letter van je woord zetten, vandaar uit kun je terug en verder werken. Op deze manier is je woord netjes gecentreerd. Zodra je daar mee klaar bent kun je de buitenkant van de letters gaan omlijnen. Let op, alleen de buitenkant. De versiering aan de binnenkant doe je als laatste.
Stap 6: Laat de letters even drogen, voordat je begint met gummen. Dit scheelt heel veel vlekken.
Gum alle omlijningen weg, ook die van het kader.
Stap 7 : Versier je letters, breng schaduwen aan, voeg banners en pijltjes toe. Werk eventueel met kleur.
Stap 8: Geniet van je eindresultaat!
Tipje: Zoek ook eens banners op, via pinterest of in het boek ‘Handletteren doe je zo’ staat op een gemakkelijke manier uitgelegd hoe je verschillende banners tekent. Het is zelfs mij gelukt, dus gaat het de kinderen zeker lukken!
Ideetjes om te handletteren
Handletteren kun je op verschillende manieren inzetten. Persoonlijk vind ik het heel leuk om de grappige uitspraken van mijn dochters te handletteren en te bewaren in een boekje. Dit zou je ook kunnen doen van leuke uitspraken in de klas. Kinderen kunnen deze zelf handletteren of voor een klasgenootje. Andere ideetjes:
- Boekenlegger met je eigen naam
- Naamkaartje (altijd handig als er een invaller komt)
- Leuke uitspraak of quote voor in huis (als vaderdag of moederdagcadeau, mooi lijstje eromheen knutselen en je cadeau is helemaal af)
- Verjaardagskalender handletteren. Met bij elke maand kleine woorden of tekeningetjes die erbij horen.
- De titel van je in het net geschreven (of getypte) verhaal.
- Verjaardagskaarten handletteren
- Spellingswoorden; bedenk maar eens zoveel mogelijk woorden bij een bepaalde categorie en geef deze op een mooie manier weer.
- Cadeaulabels
Beginnersfouten
Zoals altijd als je iets nieuws begint zul je zien dat je beginnersfouten maakt. En jaja, ik heb ze zeker ook gemaakt! Lees lekker mee met mijn foutjes en trek er je lering uit.
Foutje 1: Te veel witregels overlaten in je handlettertekst.
Tja, je bent juf of je bent het niet….en ik leer altijd mijn kinderen het hele blaadje te gebruiken. Ik begon dan ook heel leuk met mijn woorden groot en ver uit elkaar te zetten, waardoor er grote stukken wit ontstonden in de tekening. Optisch niet mooi en bij handletteren gaat het er juist om dat alles op de één of andere manier verbonden is. Leer de kinderen dus verbindingen aan te leggen en wat kleiner te werken.
Foutje 2: Te dik tekenen
Uiterst geconcentreerd en wat hard drukkend op mijn potlood zette ik op mijn definitieve versie de potloodlijnen te hard neer. Gevolg: je blijft ze een beetje zien door de zwarte tekst heen. Ondanks het vele gummen, wat ook weer niet te veel kan, want dan kom je bij foutje 3.
Foutje 3: Te laat gummen.
Te laat gummen, bestaat dat? Jazeker. Ik was zo fanatiek bezig met het overtrekken van mijn letters, dat ik bedacht had dat ik aan het einde wel alles in één keer kon uitgummen. Scheelde mooi wat tijd en ik kon lekker verder gaan.
Helaas werkt het zo niet. Door heel laat nog van alles weg te gummen (en dan nog fanatiek ook) vervaagt je inkt. Waardoor je resultaat er op sommige plaatsen minder mooi uitziet. Gum dus direct je lijntjes weg als je de buitenlijnen van de letters gezet hebt (wel als de inkt droog is, want anders krijg vlekken).
Foutje 4: Niet nadenken over schaduwen
Ik had in de banner nog een schaduw willen verwerken bij het woord Handletteren, om daar nog wat meer diepte in aan te geven. Alleen door daar niet vooraf over na te denken was er niet voldoende ruimte over. Bedenk dus heel goed wat je met je letters wilt doen en werk dit in je schets ook uit.
Hoe ben ik begonnen met handletteren?
De mensen die mij kennen weten dat ik een ramp ben met tekenen, echt waar. De kleuters die ik les geef tekenen vaak beter dan ik, dus waar begin ik aan? Toch wilde ik het gaan proberen en kocht daarom het handletterboek (Handletteren doe je zo) en werkboek van Karin Luttenberg. Een ware handlettergoeroe.
Braaf als ik was begon ik netjes vooraan met het oefenen van de diverse lettertypes uit het boek. Overtrekken, “schrijven” en nog een keer. Puntje van mijn tong uit de mond, opperste concentratie. Ik voelde mij net een groep 3 leerling die leert schrijven. Spontaan kreeg ik nog meer respect voor deze stoere kids, want sommige lettertypes waren toch wel heel lastig, op frustratieniveau af.
Gelukkig had ik de mazzel om een 2 uur durende workshop te volgen bij handlettergoeroe Karin Luttenberg. Gewapend met een uitspraak van dochterlief ging ik er met een vriendin heen. En eerlijk is eerlijk, dankzij deze workshop kreeg ik verschillende tips en trucs sneller onder de knie.
Lees ook: WAT VERTELT DEZE TEKENING JOU
Denk eraan, ook bij handletteren geldt: Oefening baart kunst. In dit geval hele mooie handletterkunst. Dus oefen ze!
