Themaloos werken met peuters… doe jij dat al? door Yvonne. Een week of wellicht een maand de focus leggen op wat er bij de kinderen leeft. Tips hoe je dat kunt aanpakken.
De vakantie is alweer bijna voorbij. Ik gok dat je ook alweer diverse thema’s voor de peuters in de planning hebt voor het komend schooljaar. En misschien heb je tussen de thema’s door ook een themaloze week (of twee) gepland. Die periode gebruik je dan misschien om de peuters extra te observeren en om wat rust te creëren tussen de thema’s in. Maar wat als je gewoon eens een langere periode het werken rond een thema loslaat? Gewoon eens meer de focus legt op dat wat er bij de kinderen leeft? En hierbij aansluitend ook in de gaten houdt dat je diverse ontwikkeldoelen aanbiedt in de hoeken van je groep?
Themaloos werken met peuters
Waarom werken met een thema?
Grote betrokkenheid
Werken met een thema zorgt voor grote betrokkenheid van de peuters, vooral als je thema’s kiest die onderdeel uitmaken van de beleefwereld van peuters. Een thema als brandweer zal de peuters meer betrekken bij de activiteiten en het spelen rond het thema dan bijvoorbeeld het thema voorjaar. Het thema voorjaar zou je dan beter kunnen ‘verkleinen’ door het over kriebelbeestjes te gaan hebben (vooral als de peuters tijdens het buiten spelen druk zijn met het zoeken naar mieren, lieveheersbeestjes en wormen).
Activiteiten rond het thema
Voordeel van het werken met een thema is dat je alle activiteiten kunt plannen rond dit thema: het prentenboek dat je voorleest, de liedjes die je rond het thema zingt, de themawoorden die je door middel van activiteiten aanbiedt, etc. Ook je hoeken kun je aanpassen aan het thema door materiaal toe te voegen. Zoals je ziet, is het werken met een thema prima om aan de (ontwikkelings)doelen op de groep te werken.
Waarom dan themaloos werken met peuters?
Focus op activiteiten in plaats van thema
Bij het themaloos werken leg je in plaats van de focus op een thema met bijbehorende activiteiten juist de focus op de kinderen in je groep en koppel je daaraan het aanbod van activiteiten. Ook biedt dit de mogelijkheid om langer met materiaal aan de slag te gaan. Zolang de kinderen het leuk vinden om met het materiaal de mogelijkheden te ontdekken, hoef je dit niet meer op te bergen, omdat de week erna een ander thema start.
Kinderen goed leren kennen door observeren
Wat is daarbij belangrijk? Het observeren van (je groep) kinderen. Kijken waar de interesses van de kinderen liggen en vooral kijken wat de talenten van de kinderen zijn. Op basis van die talenten kun je dan je hoeken verrijken tijdens het themaloos werken, waarmee je dan de ontwikkeling van de kinderen verder uitdaagt.
Je legt dus eigenlijk de eerste nadruk op activiteiten verzinnen om de ontwikkeling van de kinderen te stimuleren en niet op activiteiten om een thema goed uit de verf te laten komen.
Hoe kun je je hoeken verrijken tijdens themaloos werken?
Leeromgeving verbeteren
Zorg dat de ‘basis’ leeromgeving een ‘rijke’ leeromgeving is. Kijk goed naar je hoeken en welk materiaal je daar standaard nodig hebt. Maar pas op voor het aanbieden van teveel materiaal. Je zult zien dat er dan weer minder gericht gespeeld wordt.
Alle ontwikkelgebieden aan bod laten komen
Zorg dat je voor de verschillende ontwikkelgebieden het hele jaar rond activiteiten kunt aanbieden.
Regelmatig nieuw materiaal aanbieden
Biedt dan in elke hoek regelmatig nieuw, uitdagend materiaal aan, zodat de hoek aantrekkelijk blijft om in te gaan spelen. Houdt dan ook altijd de ontwikkelgebieden in je achterhoofd. Welke ervaring wil je de peuters tijdens het themaloos werken laten opdoen?
Hoeken waarin vrij ontdekt kan worden
Zorg voor een ontdekhoek en een zand- en watertafel waarbij je regelmatig het aanbod voor kunt veranderen tijdens het themaloos werken. Een lichttafel is bijvoorbeeld ook iets waarbij je uitdagend materiaal kunt aanbieden tijdens het themaloos werken.
Wat kun je nog meer doen tijdens themaloos werken?
Observeren
Observeer de kinderen en spring in op hun spel door ander materiaal aan te bieden in de dagen erna. Om zo hun spel tijdens het themaloos werken uit te breiden.
Meespelen
Speel mee in de hoeken. Doe dit zodat je via de zijlijn een inbreng hebt in het spel, maar je je ook weer kunt terugtrekken, zodat de kinderen zelf verder kunnen met hun spel.
Vragen stellen
Zorg bij het meespelen dat je de kinderen door vragen te stellen aan het denken zet.
Zoals ‘Hoe denk je dat we dat kunnen doen?’ of ‘Wat gebeurt er als….?’, etc.
Laat ontdekken
Zorg dat de kinderen genoeg te ontdekken hebben tijdens het themaloos werken. Je kunt hiervoor kosteloos materiaal ofwel loose-parts gebruiken.
Klik hier op de links naar blogs met meer informatie over Loose Parts:
Loose parts buiten
Loose parts in de klas
Wanneer kun je themaloos werken?
Je kunt op verschillende momenten in het schooljaar een periode themaloos werken inplannen. Bij de eerste twee mogelijkheden kun je één of twee weken inplannen. Je kunt er ook voor kiezen om een langere periode themaloos te werken in je groep.
– Na of voor elke vakantie
– Tussen elk thema in
– Periode van meerdere weken
Bronnen:
Vertrek eens zonder thema
Blog van Els Menu
