Door Petra. De beslissing om een combinatiegroep 2-3 te vormen kan verschillende factoren hebben. Je kunt er bijvoorbeeld vanuit visie voor kiezen of vanuit noodzaak. Bij ons op school was het voornamelijk uit noodzaak. Veel kinderen in groep 1 en 2, een stuk minder in groep 3. Hoe organiseren we het?
Zelf heb ik ervoor gekozen om direct te starten met deze combinatie. Voornamelijk vanwege de rust en groepsvorming. Dit proces hoeft dan maar één keer te doorlopen worden. Sommige scholen kiezen ervoor om in januari groep 2 kinderen in te laten stromen.
Combinatiegroep 2-3 voorbereiding
Een combinatiegroep 2-3 vergt wel wat voorbereiding. Er is op Facebook een groep Combinatiegroep 2/3 waar tips en adviezen worden gedeeld. Hier kan je vrij eenvoudig lid van worden. Gelukkig zitten er in mijn netwerk een aantal scholen met deze combinatie. Van één collega kreeg ik per mail veel informatie en bij de andere collega was ik welkom om een dag mee te draaien. Het is fijn om met elkaar ervaringen uit te wisselen op organisatorisch en inhoudelijk gebied. Vorig jaar heb ik veel aan de tips gehad en dit jaar mag ik zelf ervaringen uitwisselen.
Leestips
Bij mijn voorbereiding heb ik veel gehad aan het boek TIBtools – Combinatiegroep 2/3. Doen! Bekijk het boek hier.
Vooral het hoofdstuk ‘Samen waar het kan, apart waar het moet’ is het hele jaar blijven hangen. Afgelopen mei is het boek Vloeiend van groep 2 naar 3 uitgekomen. Bekijk het boek hier.
Die ben ik nu aan het lezen en er staan handige tips en adviezen in. Het was fijn geweest als dit boek er vorig jaar al was geweest, maar ook nu haal ik er nog nuttige dingen uit voor een enkele groep 3.
Klasinrichting
De groep 2 leerlingen zitten aan een grote groepstafel. Lees: mijn bureau en instructietafel. Op deze wijze zitten ze net zo hoog als de kinderen van groep 3. Wij hebben namelijk op school hoog meubilair en stoelen met voetenplankjes. Zelf heb ik in mijn groep geen speelhoeken, maar wel een kieskast vol materialen. In de gang hebben we regelmatig een grote themahoek. Vaak probeer ik een kleine dependance in de klas te maken. Ziekenhuis in de gang, een oogarts in de klas.
Samen waar het kan, apart waar het moet
Vanaf het begin heb ik deze kreet in mijn achterhoofd gehouden. Net als bij andere combinatiegroepen zijn er genoeg vakken de je samen kunt doen. Zelf heb ik ervoor gekozen om Engels, muziek, Kwink (sociaal emotionele vorming), de kring, knutselen, tekenen en thematijd samen te doen. De meet- en meetkunde onderdelen van rekenen hebben we ook altijd gezamenlijk opgepakt. Denk aan spiegelen, geldsommen, meten, schaduw, klokkijken en patronen maken.
De letters die we in groep 3 leerden besprak ik ook met groep 2. De letterfilmpjes zijn gewoon leuk om met elkaar te bekijken. Themafilmpjes bekeken we ook samen.
Rooster
Het rooster was een hele puzzel. Uiteindelijk heb ik een rooster gekregen wat voor mij heel werkbaar en duidelijk was. Wij hebben een vijf-gelijke-dagen model bij mijn combinatiegroep 2-3. Je ziet in de bijlage het rooster van de maandag. Bij de tijden heb ik verschillende vakgebieden of activiteiten gezet. Dit is om jullie op ideeën te brengen. Zelf had ik daar een systeem in. Op maandag muziek, op de dinsdag Engels en op de woensdag Kwink.
Mijn rooster vind je hier.
Tijd voor één groep
Wat ik geprobeerd heb is om met beide groepen ook momenten alleen te hebben. Dit lukt bijvoorbeeld tijdens het buiten spelen. Dan plande ik de lessen waarbij veel concentratie noodzakelijk was (lezen, schrijven, spelling of een toets). Heeft groep 3 pauze, dan doe ik een kringactiviteit met groep 2 (lezen of rekenen).
Wij hebben het geluk dat vanaf groep 3 gymles wordt gegeven door een vakleerkracht. Dat geeft mij weer een extra, lang moment met groep 2 alleen. Daarvan is een uur lang groep 2 tijd. Alle kinderen uit groep 2 komen dan bij mij in de klas om te spelen en te werken.
Invulling speel- en werktijd
Elke dag is mijn groep 2 uit mijn combinatiegroep 2-3 gekoppeld aan een groep 1-2. Tijdens spelen en werken kunnen de kinderen uit de combinatiegroep 2-3 in de hoeken spelen in de andere groep (huishoek, bouwhoek en themahoek). Bij mij in de klas zijn er rustige activiteiten zoals kieskast, stempelen, lichttafel, constructiematerialen of de iPad. Kinderen uit de gekoppelde kleutergroep mochten ook bij ons in de klas spelen. Later in het jaar hebben we dat ervan afgehaald. Met hulp (stagiaire of onderwijsassistent) wilde dit wel, maar zonder vergde dit te veel van mijzelf en groep 3.
Rekenen groep 3
Tijdens de rekenles van groep 3 is er speel- en werktijd voor groep 2. Zelf gebruik ik tot de meivakantie mijn eigen rekenwerkwijze in groep 3. Kinderen van groep 3 oefenen de rekendoelen d.m.v. spel. Werkbladen komen pas na de herfstvakantie. Door veel spel in de rekenles van groep 3 te gebruiken is er overleg en dus stemgeluid in de klas. Hierdoor mengde het heel goed met het spelen en werken van groep 2.
Later in het jaar liep ik er wel tegenaan dat groep 3 steeds meer behoefte kreeg aan stil werken. Gelukkig zijn mijn groep 2 leerlingen zo zelfstandig dat ze met de constructiematerialen op de gang kunnen werken. De overige activiteiten doen ze in de klas volgens een afgesproken stemniveau. Tijdens de instructies van groep 3 zijn ze wel even stil.
Nadelen
Wat ik zelf nadelig vond is dat ik het buiten spelen van groep 2 en groep 3 heb gemist. In het begin van het jaar had ik een geweldige stagiaire, dus ben ik af en toe naar buiten gelopen om te kijken. Later werd dit lastiger. Wij hebben een onderwijsassistent, maar die is in de kleuterklas aan het werk waar speel-werktijd is. Regelmatig heb ik groep 2 en 3 langer buiten laten spelen na de grote pauze, zodat ik hierbij aanwezig kon zijn.
Terugblik op dit jaar
Deze week kreeg ik de vraag van mijn collega of ik het weer zou doen. Hier moest ik wel even over nadenken. De combinatiegroep 2-3 draag ik een warm hart toe. Wat mezelf tegenhoudt om het nog een keer te doen is het lesgeven aan kleuters. Dit is zo anders dan het lesgeven vanaf groep 3. Ik ben erachter gekomen dat dit niet goed bij mij past. Voor een jaar was het leuk en uitdagend. Een enorme ervaring. Het is alleen niet waar mijn hart ligt. Wel ben ik een voorstander van deze combinatiegroep. Mochten mijn kinderen ooit in een 2-3 combinatie komen, dan hoor je me niet klagen!
Heb je zelf nog leuke tips laat ze achter!
Afbeelding van Poznyakov Shutterstock