Door Suzanne. Faalangst bij kinderen kan voor grote problemen zorgen. Bijna één op de tien leerlingen heeft er last van. Voor de leerkracht is het belangrijk om te weten waar de angst vandaan komt en hoe je een kind met faalangst kunt helpen.
Faalangst bij kinderen
In iedere klas zit wel een leerling met faalangst. Ook in mijn groep zitten een aantal leerlingen die niet gewoon gespannen zijn bij moeilijkere werkjes, maar met grotere angsten moeten leren omgaan. Als leerkracht doe je wat je kunt om ook deze kinderen tot ontwikkeling te laten komen. Om deze kinderen zo goed mogelijk te begeleiden is het handig om te weten waar de faalangst vandaan komt en hoe je daarmee om kunt gaan.
3 soorten faalangst
In de theorie worden er drie verschillende soorten faalangst onderscheiden:
- Cognitieve faalangst: Het kind is bang om te falen met betrekking tot cognitieve taken. Dus bijvoorbeeld het leren en maken van een proefwerk of iets moeilijks onder de knie krijgen.
- Sociale faalangst: Het kind is bang dat hij niet goed of slim genoeg is voor anderen. Daardoor durft het kind geen vragen te stellen of iets te vertellen in de klas. Het kind heeft het gevoel niet goed genoeg te zijn voor de ander.
- Motorische faalangst: Het kind is bang om te falen in een motorische handeling. Dat kan bijvoorbeeld tijdens het sporten zijn, maar ook tijdens het maken van een tekening of een schrijfles. Het kind is motorisch gezien wel in staat om de handeling te verrichten, maar blokkeert vanwege de faalangst.
Hoe herken je faalangst?
Ieder kind is wel eens onzeker, maar er zijn verschillende signalen die je als leerkracht of ouder op kunt pikken die kunnen duiden op faalangst.
Het is niet zo dat deze signalen direct duiden op faalangst. Maar mochten er meerdere signalen opvallen dan is het raadzaam om met ouders en/of een IB-er in gesprek te gaan.
Kinderen met faalangst:
– vragen erg veel bevestiging.
– vragen vaak om hulp tijdens het werken. (Terwijl je weet dat ze het eigenlijk wel zelf kunnen.)
– kunnen snel gefrustreerd raken als iets niet lukt.
– durven niet aan een nieuwe taak te beginnen en zeggen direct dat ze het niet kunnen.
– kunnen moeite hebben met naar school gaan.
– zoeken weinig tot geen contact met klasgenootjes (sociale faalangst)
Tips bij faalangst
Als leerkracht speel je een belangrijke rol in de ontwikkeling van je leerlingen. Zeker voor een leerling met faalangst is het van groot belang dat je je bewust bent van de invloed die je als leerkracht hebt.
Hieronder een aantal tips:
- Neem je leerling serieus. Luister naar de angsten van de leerling zonder te veroordelen of te bagatelliseren.
- Werk aan de vertrouwensband. Om tot ontwikkeling te komen moet een leerling zich veilig voelen in de groep en bij de leerkracht.
- Maak duidelijke afspraken. Zorg ervoor dat de leerling weet wat er van hem wordt verwacht. Je kunt een taak opdelen in kleine stappen om het overzichtelijker te maken voor de leerling.
- Probeer samen helpende gedachten te formuleren. Zodra je ziet dat een kind in paniek raakt, benoem je samen welke helpende gedachten kunnen helpen om het probleem op te lossen. Dus niet blijven hangen in “ik kan het niet”, maar samen bedenken wat je kunt doen om tot een oplossing te komen.
- Werk samen met ouders. Voor een kind met faalangst is het goed om te weten dat ouders en leerkrachten allemaal het beste met hem voor hebben en graag willen helpen waar nodig.
- Geef complimenten! Benadruk wat wel goed gaat en waar je trots op bent. Elk kind groeit van een compliment.
Boekentip: Het meisje dat nooit fouten maakte
Ik heb in de klas het boek “Het meisje dat nooit fouten maakte” van Bazalt voorgelezen. Het boek gaat over een meisje dat helemaal perfect is; ze maakt nooit fouten, vergeet nooit iets en heeft een grote schare fans, omdat ze de enige is die nog nooit een fout heeft gemaakt.
Totdat ze op een dag wél een foutje maakt.
Het boek geeft, op een voor kinderen begrijpelijke manier, het verschil weer tussen een fixed mindset en een growth mindset.
Gedurende het verhaal ervaren de kinderen hoeveel stress het Isabella oplevert om altijd perfect te moeten zijn. En dat je veel meer van alles kunt genieten als je niet bang meer bent om een fout te maken.
Het lezen van het boek leverde in mijn groep bijzondere en waardevolle gesprekken op. Naast alles wat je zelf al uit het boek kunt halen, heeft Bazalt ook een lesplan geschreven dat je bij het boek kunt gebruiken.
Een echte aanrader voor in de klas!
Bekijk ook de andere boeken voor middenbouw en bovenbouw.
Meer weten over “Het meisje dat nooit fouten maakte”? Klik hier
Afbeelding: the little girl is afraid Door Yuganov Konstantin
