De stemwijzer stelde helaas een bedroevende vraag over onderwijs. Tijd om op een rij te zetten wat de Tweede kamer verkiezingen 2023 onderwijs voor jou als leraar betekenen.
Wat zeggen de politieke partijen over het onderwijs en concreet, wat betekent dat voor jou als leraar? Binnenkort komt mijn interview bij Nieuwsuur online, waarbij ik een vraag mag stellen aan een leider van een politieke partij. Want het viel me op dat er wel plannen zijn om, ik zeg maar eens wat ;), het lerarentekort aan te pakken, maar het is weinig concreet. Er worden hier en daar wel wat nieuwe leerkrachten (hopelijk) aangetrokken, maar hoe behoud je de leraren die er nu al zijn? Topmensen die knetterhard werken om leerlingen verder te krijgen. Die moet je binnen zien te houden! Hoe gaan de politieke partijen dat doen? Ik probeer een overzicht te maken van de punten die belangrijk zijn voor jou als leraar. Ik geef geen advies voor een specifieke partij, alleen een overzicht in willekeurige volgorde. Wil je het hele plaatje over onderwijs zien? Kijk dan naar de site van de PO raad.
En natuurlijk, je kijkt vast ook naar andere punten dan alleen onderwijs in de partijprogramma’s, zoals het klimaat, zorg, etc. En de partijen zeggen vaak nog wel meer over het onderwijs, ik heb geprobeerd eruit te filteren wat voor jou belangrijk is als leraar. Wat direct invloed heeft op jouw vak dus. Laat het me ook gerust weten als ik iets verkeerd heb geschreven, dan pas ik het aan. Voor een handig overzicht heb ik alleen grote partijen uit de peilingen meegenomen.
Costa Banana past ook goed bij de verkiezingen.
Tweede kamer verkiezingen 2023 onderwijs
D66
D66 staat niet hoog in de peilingen, maar noemt zichzelf de onderwijspartij, dus zet ik ze wel in dit overzicht. In het partijprogramma komt het woord onderwijs enorm vaak voor (123 keer). Er staan dan ook hele mooie plannen in waar je het wel mee eens moet zijn. Maar ik vind het weinig concreet en staat er niks over de organisatie van de plannen. Ook niet wat onze invloed als leraar hierop is. Er staan veel oneliners op de site, ik moest flink doorklikken om ook echt naar het partijprogramma te komen.
- Rijke schooldag: niet alleen les in de groep, maar ook sportles, muziekles of theaterles, in samenwerking met kinderopvang. Daarom komt kinderopvang onder de vlag van OCW met de wet funderend onderwijs.
- Lerarentekort aanpakken met:
- beter salaris voor leraren (mee met gemiddeld cao-stijging), maar ook structureel meer geld. Meer loon op scholen met leerlingen met veel achterstand
- minister voert zelf de cao-gesprekken, een cao voor geheel funderend onderwijs
- onderzoek vermindering onderwijstijd wordt afgewacht
- meer doorgroeimogelijkheden als leraar (leraren mogen bepalen hoe)
- bevordering professionele ontwikkeling
- betere ondersteuning startende leraren
- betere arbeidsvoorwaarden en minder bureaucratie. Meer autonomie voor de leraar.
- Alleen effectief bewezen lesmethoden gebruiken.
- Onderwijsgeld niet naar besturen, maar direct naar de scholen zelf
- Focus op lezen, schrijven en rekenen, doorlopende leerlijn voor burgerschap en aandacht voor digitale vaardigheden.
- Geen mobieltjes in de klas, tenzij ze gebruikt worden voor educatieve doeleinden.
- Niet meer selecteren in niveaus in groep 8, maar brede brugklas.
- Goede samenwerking tussen scholen, gemeenten en ouders en jeugdhulp
- Gemeenten krijgen meer geld voor goede schoolgebouwen
- Leerlingen worden betrokken bij beslissingen over onderwijskwaliteit
- Onderwijsinspectie controleert scholen, niet enkel besturen
Groenlinks/PvdA
Ook hier komt het woord onderwijs heel vaak voor (105 keer), maar enorm verspreid, lastig te vinden dus. Later in het programma staan de punten wel duidelijk onder elkaar. Het lijkt wel een iets duidelijker programma dan bij D66, want er staat vaker bij hoe het te organiseren.
- Leraar zijn wordt weer een hooggewaardeerd beroep
- Meer geld voor goede schoolgebouwen
- Lerarentekort aanpakken door:
- Meer autonomie voor leraren, bijvoorbeeld door consultatieplicht bij beleid, meer invloed curriculum
- minder papierwerk
- betere arbeidsvoorwaarden
- leraren zeggenschap waar de werkdrukmiddelen aan besteed worden
- gelijk salaris en geen ander salaris bij ander niveau lesgeven
- Schaalverkleining, grote besturen kleiner maken
- Vakbonden vaste plek aan de tafels
- Een cao funderend onderwijs (dus inclusief kinderopvang etc)
- Schoolbesturen moeten kwalitatief en kwantitatief inzetten op schoolleiderschap om schoolleidertekort aan te pakken
- Ontbijt op school, maar verantwoordelijkheid bij gemeenten, niet bij leraar
- Invoeren van rijke schooldag: sport, cultuur, techniek, natuur, begeleiding en zorg
- Meer geld voor salaris op scholen met veel kinderen kwetsbare kinderen
- Veel kwetsbare kinderen op school: kleinere klassen en meer ondersteuning in de klas
- Brugfunctionarissen
- Scholen meer financiering om bijles te kunnen organiseren, geen commerciële bureaus
- Brede brugklassen, dus geen selectie in groep 8
- Streven naar inclusief onderwijs, meer kennis hierover in lerarenopleidingen
- Betere samenwerking zorg en onderwijs, door o.a. geen aparte geldpotjes meer
- Meer salaris in voortgezet speciaal onderwijs
- Mediawijsheid en digitalisering in curriculum onderwijs
- Burgerschap in curriculum
- Onderwijsinspectie controleert en corrigeert op besteding onderwijsgeld
VVD
Onderwijs komt 83 keer voor in het programma. De aandacht lijkt vooral te liggen op controle en invloed van overheid op het onderwijs.
- Meldplicht bij schadelijke praktijken thuis van leerlingen
- Ingrijpen bij informele onderwijsinstellingen die onderwijzen op een manier die tegen onze democratische rechtsstaat in gaat
- Overheid die actief richting geeft
- beperken externe inhuur
- expertisepunt digitale geletterdheid
- controle inspectie op onnodige administratie
- artikel 23 grondwet wijzigen
- bestuurders ontslagen als de burgerschapsopdracht niet wordt uitgevoerd
- nadruk op basisvaardigheden: rekenen en taal –> tweederde van onderwijstijd
- alleen bewezen effectieve lesmethoden
- burgerschapseisen verscherpen
- minder vol curriculum
- goede scholen meer ruimte, bijvoorbeeld afwijken regels onderwijstijd
- onvoldoende presterende scholen minder subsidies en oormerken in lumpsum
- geen mobieltjes, tenzij nodig voor les
- verplicht vervangend programma tijdens studiedag
- betere samenwerking kinderopvang en onderwijs
- kwaliteit van scholen in te zien door ouders
- gratis schoolmaaltijden
- doorstroomtoets in groep 8 blijft
- elke school een plusklas
- Aanpak personeelstekorten in het onderwijs:
- meer ruimte voor leraren en schoolleiders om vak goed uit te oefenen
- meer mensen opleiden
- meer autonomie en zeggenschap leraren
- betere arbeidsvoorwaarden
- meerurenbonus
- aanspreken van stille reserve
- meer salaris voor universitair geschoolde leraren
- basis arbeidscontracten van minimaal vier dagen per week
- samen met leraren doorgroeimogelijkheden verruimen
- beste leraren hoger salaris
- administratieve lasten omlaag
Nieuw sociaal contract
Hier heb ik het woord onderwijs 54 keer gevonden. Het blijft erg vaag in hoe alles te organiseren. Er lijken totaal geen concrete plannen te zijn (nog).
- Afspraken met scholen voor besteding middelen
- Goede zorgstructuur op scholen, leraren kunnen niet alle sociale en maatschappelijke problemen oplossen
- Verkennen met de sector wat er nodig is om leraren 4 tot 5 dagen per week te laten werken
- geen onderwijsvernieuwingen die niet wetenschappelijk onderbouwd zijn
- lumpsum blijft, wel oormerken en leraren worden betrokken
- basisniveau reken en lezen omhoog
- goede balans tussen cognitieve ontwikkeling, kennis van de wereld en ontwikkelen van creativiteit
- goed onderbouwd schooladvies
- huiswerkbegeleiding door de school zelf
- meer geld voor scholen met veel kwetsbare kinderen, o.a. door hoger salaris voor goede leraren
- mobieltjes in de klas alleen als ze voor de les worden gebruikt
- meer geld voor preventieve jeugdhulp op school
- gemeenten moeten afspraken maken met scholen voor schoolgebouwen
- Aantrekkelijk maken van beroep door:
- voldoende financiële middelen
- minder administratieve lasten, kritisch op vergadercultuur en overhead
- terug naar de basis: meer aandacht vd leraar voor leerlingen
- meer mogelijkheden voor professionalisering
- voldoende tijd om lessen voor te bereiden
- adequate beloning leraren
PVV
De vorige keer dat ik een overzicht maakte, stond hun programma op een A4, dat is nu gelukkig wel anders.
- Terug naar de kern van onderwijs: pedagogiek van directe instructie
- onderwijsveroudering i.p.v vernieuwing
- kleinschalig onderwijs
- focus op structuur, veiligheid, rust en regelmaat
- geen politiek activisme, dus geen, zoals ze zelf zeggen, klimaatactivisme, genderwaanzin en schaamte over geschiedenis
- politiek neutrale leraren voor de klas
- politiek neutrale leerboeken
- de leraar weer als zelfstandige en zelfbewuste pedagoog voor de klas in plaats van onwerkbare onderwijsvernieuwingen
- artikel 23 van grondwet behouden, zoals ze zelf zeggen: alleen islamitisch onderwijs mag niet
- meer leraren voor de klas
- geen onbevoegden voor de klas
- max 20% geld naar overhead, min 80% naar de klas
BBB
- prioriteit om scholen in de regio open te houden
- nieuwe onderwijsregels? Eerst checken wat de gevolgen zijn voor scholen op het platteland
- meer aandacht voor basisvaardigheden: lezen, taal en cultuur
- meer voorlichting en positieve aandacht voor de praktische sector
- alleen nog praten over theoretisch en praktisch opgeleiden
- verplichte voorlichting over de digitale samenleving
- verplicht aanleren van digitale geletterdheid
- administratielast omlaag
- beter passend onderwijs voor leerlingen met een ontwikkelingsachterstand
- voorkeur voor basisvaardigheden: rekenen, schrijven en lezen
- in de eerste op de middelbare school: aanleren van praktische vaardigheden, zoals huishouden en geldzaken regelen
Tip! Ranking de onderwijsparagraaf
Tussen 28 oktober en 7 november leggen Teachertapp en Tjipcast je in verschillende paren de maatregelen voor. Steeds met de vraag: Als de volgende regering slechts één van deze beleidsmaatregelen zou kunnen uitvoeren, welke zou je dan kiezen?
Door dit vaak genoeg en in verschillende combinaties te doen, kunnen ze tot een rangschikking komen: “Als je als politieke partij iets wilt doen op het gebied van onderwijs, dan vinden leraren dat je vooral dit moet doen.”
Bekijk het hier.
Laat me vooral je aanvullingen weten in een reactie hieronder.