Er is ophef in het land over de doorstroomtoetsen, het zijn er inmiddels zes en dan nog commercieel ook. Dit jaar lijken de scores enorm af te wijken van de adviezen. Wat is er aan de hand? En wat toets je nou eigenlijk?
Deze week mocht ik invallen in groep 8. Een leuke groep, waar ik niks hoorde over de doorstroomtoets, maar waar de leerlingen wel het inschrijfformulier voor de middelbare school kregen. Daar ging het gesprek dan ook onderling over, maar pas aan het einde van de dag, toen de brieven mee naar huis gingen. Dat er ophef was, las ik pas in de krant, lees hier het artikel. Toen ik daaropvolgend LinkedIn opende, stroomde de nieuwsberichten over de doorstroomtoets binnen. Waaronder het duidelijke LinkedIn bericht van Eva Naaijkens. Zij schreef dat ze op de Alan Turing een aanpak hadden ontwikkeld waarbij de toets in groep 8 goed aansloot bij de adviezen. Ik mocht pasgeleden een kijkje nemen op de school en was erg onder de indruk van hun aanpak met veel aandacht voor lezen en thematisch onderwijs met wederom veel taal. Maar nu bleken de adviezen totaal niet aan te sluiten bij de IEP toets die zij hebben ingezet.
Wat is er aan de hand met de doorstroomtoets?
Volgens het ministerie, lees het hier, is er niet zoveel aan de hand, maar als ik zo de reacties zie op LinkedIn is er wel degelijk gedoe over. Er worden analyses gemaakt door mensen, bekijk deze bijvoorbeeld, in het veld waaruit blijkt dat de IEP opvallend lagere scores geven dan het schooladvies. LIB (Cito) dan weer hogere scores geeft dan het schooladvies en Route 8 weer lager dan het schooladvies. De IEP en Route 8 sluiten niet aan bij de referentieniveaus van de LIB (Cito) groep 8 toetsen. Het lijkt dus wel of het nogal uitmaakt welke doorstroomtoets je maakt voor op welk niveau je presteert. Wat bizar! Wat toets je dan eigenlijk? Vooral omdat je nu als school verplicht bent het advies naar boven bij te stellen als de toets hoger uitvalt, bekijk het hier. Tenzij je het als school wel echt goed kunt motiveren (hoe dat eruit ziet kan ik niet terugvinden). Dat hogere advies lijkt nu vooral bij LIB (Cito) zo te zijn? Op mijn Facebookbericht hierover komen mondjesmaat reacties binnen, maar het lijkt in ieder geval niet te kloppen allemaal. Ik ben benieuwd of er toch nog een andere reactie komt van de onderwijsinspectie.
Momentopname
Ik vraag me sowieso al een tijd af wat je nou precies toets met de Cito-toetsen. Ik heb een tijdje ingevallen in groep 3 waar je na elke kern al een leestoets hebt en Cito spelling (nu LIB) bijvoorbeeld al niet aansluit bij de kernen van Veilig Leren Lezen. Het is een momentopname en toch schrik ik telkens weer van de toetsresultaten. Vaak wijken ze bij bepaalde leerlingen ook af van de methodetoetsen. Ik zie helaas vaak dat de leerlingen die op de methodetoetsen goed scoren, toch niet zo presteren op de LIB toetsen (bekijk ook Kleuter in beeld). Zo moeten we de rekentoets voorlezen en zijn het praktisch alleen verhaaltjessommen (of redactiesommen). Daar ga je als je de Nederlandse taal (nog) niet zo goed beheerst. En dan hebben we het nog niets eens gehad over de storingen bij de digitale toetsen, omdat er natuurlijk enorm veel scholen tegelijkertijd toetsen. In de rapportgesprekken heb ik de afwijkende scores van de niet-methodetoetsen wel met ouders besproken.
Adviezen en doorstromen op het voortgezet onderwijs
Ik vraag me ook altijd af of de schooladviezen ook kloppen met het verloop van de schoolcarrière van de leerlingen op het voortgezet onderwijs. Dit kun je bij Scholen op de kaart bekijken, als je bij een school klikt op resultaat. Wat je daarin niet ziet, is of de leerlingen op de middelbare school ook snel kunnen doorstromen naar een hoger niveau, of makkelijker zakken naar een lager niveau. Ook hier is het denk ik afhankelijk van het beleid van de middelbare school of je ook boven je advies kan komen. Ik heb voor onze eigen woonplaats gezocht, er is een school die 100% op het advies zit, dat vind ik knap. De rest van de scholen loopt uiteen van bijvoorbeeld rond de 20% boven het advies tot 40% boven het advies. Onder het advies ligt tussen de 2 en de 10%. Dus er zijn in onze woonplaats best veel kinderen die een lager advies krijgen dan waar ze na drie jaar middelbaar onderwijs op zitten en weinig kinderen die een niveau zakken. Dat vind ik al best een bijzondere score, er wordt dus ook hier eerder te laag geadviseerd dan te hoog. Met die resultaten kun je je als school wel achter de oren krabben. Wordt er toch niet te laag geadviseerd? Wel goed om te zien dat die leerlingen dus wel naar een hoger niveau kunnen doorstromen, maar geldt dat voor iedereen?
De wirwar van toetsen helpt niet
Maar wat in ieder geval nu niet helpt voor de adviezen is de wirwar aan commerciële toetsen. Hoezo moeten dit er zes zijn? En blijkbaar geven ze nu ook verschillende adviezen. Hoe zit dat? Daar komt hopelijk de komende tijd nog een antwoord op.